Groeiende markt duurzaam toerisme biedt kansen
Op de foto van links naar rechts: Dirk van der Ven van Wallas, Sandra Baan van IBI2, Desiree de Lange van Greenkey, Eric Geurts van de Provincie Limburg, Anya Niewierra van VVV Zuid-Limburg, Jana Apih van Slovenië Green en Albert Salman van Green Destinations.
De sector pleit voor een gezamenlijke aanpak
In de toeristisch-recreatieve sector speelt verduurzaming een steeds grotere rol. Vanwege de impact van toerisme op onze leefomgeving, maar vooral omdat er een de markt voor duurzaam toerisme groeit. Ook in Zuid-Limburg doen er zich kansen voor om in te spelen op de toenemende behoefte aan duurzame, kwalitatief hoogwaardige vakantiebestemmingen. Maar om die kansen te benutten, is er wel een gezamenlijke, programmatische aanpak nodig, klinkt het uit de sector. “Een pilot zou een mooie eerste stap zijn” aldus Anya Niewierra, algemeen directeur VVV Zuid-Limburg.
Voor de Inspiratiesessie Duurzaam Toerisme van de VVV Zuid-Limburg, kwamen eind vorige week in Heerlen bestuurders en beleidsmakers bij elkaar. In diverse presentaties kwamen de mogelijkheden én de uitdagingen aan bod van duurzaam toerisme voor Zuid-Limburg.
Positieve waardering gasten. De groeiende markt van duurzaam toerisme laat zien dat ‘het groener worden’ van de sector niet alleen een maatschappelijke of klimaatgerelateerde noodzaak heeft. Uit onderzoek blijkt namelijk – zo vertelde Albert Salman van Green Destinations in zijn presentatie – dat al 11 procent van de Europese vakantiegangers kiest voor een duurzame bestemming. Groene verblijfsaccommodaties krijgen bovendien overwegend meer positieve waarderingen van gasten. En, benadrukt Salman, duurzaam toerisme is beter voor de regio: het accent verschuift van massaal, snel, goedkoop en belastend naar een langzamere, kwalitatief hoogwaardige vorm van toerisme. Een die bovendien veel aangenamer is voor de inwoners. ‘Groen’ is volgens Salman meer dan alleen een milieuvriendelijk predikaat: het is het samenspel van authenticiteit, respect voor de omgeving, duurzame verdienmodellen en milieu- en klimaatvriendelijk handelen.
Duurzaamheid naar ondernemers brengen. Een mooi verhaal, dat de Zuid-Limburgse toeristisch-recreatieve sector onderschrijft. Maar hoe zorgen we ervoor dat deze visie gemeengoed wordt en daadwerkelijk landt in de dagelijkse praktijk van ondernemers, vraagt wethouder Marion van der Kleij (Gulpen-Wittem) zich af. “Bewustwording is het startpunt. En laten we vervolgens alle goede ideeën die er zijn, met elkaar verbinden en gezamenlijk, vanuit één aanpak, naar een hoger niveau tillen. Want er zijn veel goede initiatieven in Zuid-Limburg, maar we moeten ondernemers ook helpen om deze ideeën daadwerkelijk te realiseren.” Ivo Gelsing van brancheorganisatie RECRON signaleert eveneens dat toeristische ondernemers al graag willen verduurzamen. “Maar het kostenplaatje voor hen is vaak hoog. Hoe kun je dan toch duurzaamheid naar kleine ondernemers brengen?”
Samen ‘groen’ centraal zetten. In Slovenië ligt er al een gezamenlijke, programmatische aanpak op het gebied van duurzaam toerisme. Ondernemers, branche- en serviceorganisaties en de overheid zijn daar samen aan de slag te gaan om ‘groen’ centraal te zetten in de toeristische visie van het land. “Slovenië bestaat voor 60 procent uit bossen, dus ons land ís groen. Maar daarnaast handelen we groen en promoten we dat we groen zijn. Dat is de onderliggende filosofie”, legt Jana Apih van het Sloveense toeristenbureau GoodPlace uit. “Op basis hiervan zijn vervolgens drie pijlers ontwikkeld: een nationaal ontwikkelingsprogramma, dat helpt om de sector te verduurzamen; een certificeringsprogramma, om een kwaliteitsstandaard neer te zetten, én een label, dat als merk dient voor aanbieders en herkenbaar is voor het publiek.” Met resultaat: De totale toeristische bestedingen van gasten in Slovenië stegen in 2017 met 9 procent, naar meer dan 2 miljard euro.
Knokken voor UNESCO. Directeur Anya Niewierra van VVV Zuid-Limburg is zeer geïnspireerd door haar Sloveense collega. Volgens Niewierra is een gezamenlijk DNA het nog ontbrekende fundament voor de ontwikkeling van een duurzame toeristisch-recreatieve sector in Zuid-Limburg. Ze geeft daarom alvast enkele voorzetten: “Denk aan een gezamenlijk distributiecentrum voor streekproducten, zodat we echt van ons land gaan eten. Denk aan het nóg meer inhoud geven aan het predikaat CittaSlow, dat enkele gemeenten al mogen dragen. Of aan meer aandacht voor onze taal en tradities, ons rijke verleden, de Maas en natuurlijk ons internationale, Europese karakter.” Niewierra ziet de kandidaatstelling van het Zuid-Limburgse Heuvelland voor de UNESCO Werelderfgoedlijst, dan ook als een geweldige kans: “De weg daar naartoe is de ultieme verkenning van ons DNA.” Maar een pilot zou al een eerste stap zijn naar een verduurzaming van de Zuid-Limburgse toeristisch-recreatieve sector. “Bijvoorbeeld in één van de CittaSlow-gemeenten. Dat zou mooi zijn.”
Samen toekomst maken. Deputé Eric Geurts (Toerisme, Provincie Limburg) ziet daarom aanleiding voor de start van een gezamenlijk proces, dat heel Limburg “toekomstvast” moet maken, zoals de bestuurder het omschrijft. “En dan gaat het om het toerisme, onze economie én onze leefbaarheid”, benadrukt Geurts. “Hoe maken we goede kaders om respectvol met ons landschap om te gaan? Hoe ontwikkelen we nieuwe verdienmodellen voor boeren en andere mensen die voor ons landschap zorgen? En, hoe vinden we de ‘handjes’ die dit allemaal mogelijk moeten maken?” Hoog tijd voor partijen om bij elkaar te komen, vindt de gedeputeerde. “De toekomst maken we samen. En daar willen wij als overheid een leidende rol in nemen.”
(Foto: Pascal Moors, Tekst: Tom Janssen)
