Een gezicht geven aan een veganistische levensstijl
René Kamps, leerkracht, fietser, politicus en dierenbeschermer wil zijn veganistische leefstijl een gezicht geven. Wij stelden hem een aantal vragen.
Hoe lang ben je al veganist?
Mijn vrouw was in 2007 al meer dan 20 jaar vegetariër. Mede door haar levensstijl koos ik voor een vegetarisch voedingspatroon. Gaandeweg kwamen we in 2013 samen uit bij het veganisme.
Waarom deze keus?
Als je de keus maakt om vegetariër te worden, met het oog op dierenwelzijn, is dat al een prachtig begin. Echter, dan sluit je nog steeds de ogen voor uitbuiting en mishandeling van dieren. “Diervriendelijk” vlees bestaat niet: dat weten we inmiddels wel. Dus daarom ben je als vegetariër al goed bezig, door geen vlees te eten. Als veganist gebruik je geen enkel dierlijk product. Geen zuivelproducten, zoals kaas, melk, yoghurt, maar daarnaast ook geen eieren en honing.
Net als bij mensen ook alleen het geval is als er een baby geboren is, geeft de koe alleen melk als het gekalfd heeft. Dat de kalfjes vlak na de geboorte direct bij de moeder weggehaald worden, geeft de mens de kans de melk te “stelen”. Het kalfje zelf krijgt nepmelk, zonder bij haar moeder te mogen. Niet zo heel erg eerlijk, lijkt me. Om nog maar te zwijgen over de stiertjes die geboren worden. Deze produceren geen melk en zijn dus voor de sector overbodig.
Dat René bewust kiest om geen eieren te eten heeft ook te maken met het feit dat de helft van de kuikens opgroeien tot hanen, die ook geen eieren leggen en dus ook overbodig voor de sector zijn. Hanen wordt vervolgens leed aangedaan, waardoor René de uitbuiting gewoonweg niet voor lief wil nemen, iets dat een vegetariër wel doet. Deze eet namelijk wel eieren.
Na een leerproces en het lezen van het boek “21 dagen vegan”, hakte René samen met zijn vrouw de knoop door en maakte de overstap naar volledig veganisme. Ook wol en leer worden tevens niet gebruikt.
Hoe reageerde de omgeving?
Een mooie vraag. Toen ik in 2007 vegetariër werd, dacht de omgeving dat ik deze keus maakte omdat ik “moest” van mijn vrouw. En natuurlijk kwam de bewustwording door mijn vrouw, echter het was nog steeds mijn eigen keus. Zeker nadat ik de hoeveelheid dierlijk vet uit een portie gehakt zag druipen. Mijn eerste gedachte was: gatver, dit nooit meer. En dat terwijl ik een biefstuk altijd erg lekker heb gevonden. Toen zag ik alleen maar een stuk dood dier op mijn bord liggen, waardoor de keus om vlees uit mijn menu te schrappen weinig moeite kostte.
De reacties waren in de ogen van René niet altijd even helder. Zo werd hem tijdens een verjaardag de vraag gesteld of hij wel nog kip at. Nee dus, ook kip is een dierlijk product. De overstap naar het veganisme zorgde overigens niet voor andere reacties” het was een logisch gevolg.
Is veganistische levensstijl gezonder in jouw ogen?
Ja. Eerlijk gezegd weet ik dat wel zeker. Vanuit mijn eigen ervaring kan ik beamen dat dierlijke producten een negatieve invloed hebben op lichamelijke klachten. Zo had ik astmatische klachten, slijmvorming en eczeem. Daarnaast was ik allergisch voor het een en ander. Toen ik de dierlijke ingrediënten niet meer tot me nam, verdwenen de klachten vanzelf. Sceptici zullen wel zeggen: “daar ben je overheen gegroeid”.
Dat zou wel toevallig zijn. Dat ook zuivelproducten voor slijmvorming zorgen, is algemeen bekend. Helaas laat de mensheid zich vaak leiden door marketing slogans “melk is goed voor elk”. En dat terwijl het eerder goed voor de verkoopcijfers is, dan voor de mens zelf. Toch is dit een gegeven. De mens vindt het lastig te onderkennen dat ze voor de gek worden gehouden. Het is dan ook niet zomaar dat de Nederlandse schijf van vijf is aangepast. Het punt van vlees en zuivel is kleiner gemaakt. In Canada is vlees en zuivel zelfs compleet geschrapt. Dat zegt toch genoeg.
Waar liep je tegenaan toen je veganist werd?
Ik had het geluk dat mijn vrouw de kneepjes van het vak als vegetariër al kende. Ze kon goed koken en bakken, zonder een portie dierenleed. Toen de overstap naar 100% plantaardig werd gemaakt, zijn we de etiketten opnieuw gaan bekijken. Steeds weer checkten we de dierlijke producten, zoals ei, melkpoeder, kaas, room, honing, ect. Bij gebrek eraan wisten we dat we goed zaten. Boodschappen doen we, net als iedereen, met een vast boodschappenlijstje. Niets moeilijks aan. Gelukkig zien we ook dat het assortiment vegan als kool groeit. Er zijn supermarkten die hun eigen merk vegan productenlijn aanbieden. Er is dus zeker vraag naar. Geweldig dat het bewustzijn over dierenleed, maar ook het gezondheidsaspect groeit.
Wat mis je?
Het eerdergenoemde biefstuk vond ik absoluut lekker, maar het is een kwestie van omdenken. Als je je bewust wordt van wat je daadwerkelijk eet, dan kun je het bijna niet meer lekker vinden. De kruiden die ik gebruik, maken producten lekker. Zo serveer ik de plantaardige “shoarma” van Soja of Lupine, zonder dat een vleeseter het verschil zou merken. De shoarmakruiden doen hierin echt hun werk. Overigens geldt dit ook voor “sojagehakt” onder de spaghetti. Dus nee, ik mis niks.
Ben je ooit bij een dokter of diëtist geweest om informatie over deze levensstijl in te winnen?
Een dokter kan wat leren van de informatie die ik vind bij de Vereniging voor Veganisme. Ik ben ooit veganist geworden uit het oogpunt van dierenwelzijn. Dat het gezonder is, is mooi meegenomen. Vorig jaar heb ik uit nieuwsgierigheid bloed laten prikken, mede omdat veganisme ook wel vitamine B12 te kort kan opleveren. Overigens slik in tabletten vitamine B12, maar dat is geen probleem. Zeker als je weet dat de vitamine B12 bij vleeseters ook “toegevoegd” binnen gekregen wordt. Tenslotte gaat het eerst door de darmen om zodoende in het vlees terecht te komen. Nou, dan neem ik nog wel een tablet. Oh ja, mijn bloedwaarden waren prima in orde.
Voel je verschil in lijf en geest?
Ja. Zoals ik al eerder vertelde heb ik geen astmatische klachten meer en woon ik tegenwoordig met huisdieren samen. Iets dat eerder onmogelijk was i.v.m. allergieën.
Dat ik me helder voel en fit is fijn. Ik fiets graag op de mountainbike en op de racefiets. Helaas heb ik alleen in het weekend tijd. Ik gebruik een fiets-app, waardoor je ook de resultaten kunt vergelijken met andere fietsers. Ik hoef me als hobbyist niet te schamen! Mijn lichamelijke conditie is prima in orde, zeker gezien het feit dat ik ten opzichte van anderen – die deze app gebruiken – niet zoveel fiets of train. In de fietsenwinkel vroeg iemand hoe ik aan mijn eiwitten kom? Wist je dat broccoli vol eiwitten zit!
Is de keus in voedingsmiddelen beperkt, ten opzichte van niet-veganisten? Zou daar iets aan moeten/kunnen veranderen?
Uiteraard is het pallet aan veganistische producten nog klein. Echter ten opzichte van enkele jaren geleden, groeit het op dit moment hard. Zelfs de grote merken en de eigen merken van supermarkten krijgen een 100% plantaardige productlijn. Mede door social media, de vleesschandalen (let op: afgebrande kippen- en varkensstallen) wordt het bewustzijn van de consument ten opzichte van de misstanden in de vee-industrie en dierenleed vergroot. Hierdoor kiezen steeds meer mensen diervriendelijke producten. Groeit de vraag, dan groeit ook het aanbod.
Waar koop je kleding?
We proberen zoveel mogelijk producten te kopen die een fairwear en bluesign label kennen. In Heerlen ligt een zaakje die deze producten verkoopt. Echter, te vaak zijn we aangewezen op eco shops. De producten zijn nog te prijzig, aangezien de vraag relatief klein is. Een tip: wachten op aanbiedingen, vakantiegeld reserveren of de 2e handsmarkt in de gaten houden.
Wat maak je zelf aan veganistische producten?
Mijn vrouw maakt zelf humus. Lekker voor op de boterham. En ze bakt graag. Ikzelf houd me vooral bezig met het opeten ervan.
We hebben vaak een stereotype beeld in ons hoofd bij veganisten. Vind jij dit kloppen of hoe beschrijf jij jezelf?
Hihi, nou ja dat herken ik wel. Laat ons nou ook zoveel mo0gelijk biologisch eten. Het stereotype wordt als geitenwollen ok bestempeld. Echter, uit eigen ervaring weet ik dat veganisten echt uit alle lagen van de bevolking komen. De meeste geitenwollen ok types eten misschien wel biologisch, maar ook vlees en zijn zelfs misschien wel helemaal niet bezig met dierenwelzijn.
Overigens vind ik mezelf heel normaal. Sportief, vrolijk, vriendelijk en behulpzaam. Geitenwollensokken heb ik natuurlijk niet. Die zijn niet veganistisch…
Gaan mensen anders met je om als ze weten dat je veganist bent?
Nee. Dat gevoel heb ik niet. De meesten zijn geïnteresseerd las ze het horen. Overigens was dit tien jaar geleden anders, toen was vegetariër zijn al heel wat. En natuurlijk heb je altijd grapjassen ertussen, die opmerkingen maken als “ik vind het toch zo knap. Ik zou echt niet zonder vlees kunnen, want vlees is zo lekker!” Om erachteraan te gooien dat ze “echte vleeseters” zijn.
Hebben veel mensen in jouw omgeving dezelfde levensstijl?
Soort zoekt soort. Dat zeggen ze. We kennen inderdaad aardig wat mensen met dezelfde levensstijl. Je komt elkaar tegen als er bv. een vegan-evenement is.
Krijgen jouw huisdieren ook veganistisch te eten en te drinken?
Leuke vraag! Uiteraard is dat zo. Er zijn uitgekiende soorten vegan hondenbrokken in de handel. Wat goed voor ons is, is ook goed voor de dieren zelf. Dus voor onze honden. Dat een hond een carnivoor is, is ook zo’n rudimentaire gedachtenkronkel. Een hond is al duizenden jaren gedomesticeerd, zo ook zijn voedingspatroon. Een hond is een alleseter.
Wat is het lekkerste recept dat je kunt aanraden?
Nou…je kunt me wakker maken voor de plantaardige satésaus met tempeh, die mijn vrouw maakt. Dit recept komt uit het boek “Man Eat Plant”. Heerlijk bij een friet of een rijstschotel. Ook quiche of lasagne met vegan gehackt zijn echte aanraders.
Zouden meer mens veganistisch worden als ze er meer van af zouden weten?
Wat mij betreft heeft veganisme alleen maar voordelen. Wat goed is voor dieren, is goed voor ons. Het is ook daarom dat ik lid geworden ben van Partij voor de dieren. Als we ervoor zorgen dat we goed omgaan met al dat wat leeft, dan komt dit eenieder ten goede. Te beginnen bij onszelf en eindigend bij de gehele planeet.
We kunnen niet doorgaan op de manier waarop we dit nu doen. We plegen roofbouw op onze eigen aardbol. We verbouwen hele mais- en sojavelden om het te gebruiken als veevoer. Kort door de bocht: voor elke 7 kilo mais/soja krijgen we zowat 1 kilo vlees en 6 kilo mest terug. Verspilling in de puurste vorm. Dit systeem is zo onrendabel. En we blijven het maar doen. We kunnen beter vleesvervangers maken van die soja en mais en deze zelf eten. Het dier het beste uit de voedselketen knippen!
Dan is er geen honger meer in derdewereldlanden. “De aarde biedt genoeg om aan ieders behoeften te voldoen, maar niet voor ieders hebzucht”, zet Gandhi.
In de eerste 4 maanden hebben we de gehele jaaropbrengst van de aardbol al opgebruikt. In 2049 zal er schaarste zijn op de aardbol. Misschien al eerder. Kun jij je voorstellen dat onze kleinkinderen voor lege schappen staan in de supermarkt?
Dus het antwoord op de vraag lijkt mij inderdaad dat er meer mensen een veganistische levensstijl erop na zullen houden, als ze zich erin verdiepen. Veganisme is de beste keus. Daar is geen speld tussen te krijgen.
Foto’s®Parkstad Actueel/Lucho Carreno en Tom de Cock
