Arbiter Mike Theelen wil nog graag stapje hogerop
Begonnen als voetballer, daarna in het doel beland en rond zijn 30e de fluit ter hand genomen. Zie hier, in het kort de loopbaan binnen de lijnen van een voetbalveld van Mike Theelen, van 2 november 1977, in het dagelijks leven Manager Geestelijke Gezondheidszorg. Als het even kan, wil Mike als arbiter nog graag een stapje maken.
De speler. Mike Theelen, die tegenwoordig samenwoont met zijn vriendin, heeft zijn roots in en rondom Roermond. Daar is hij ook begonnen met voetballen. We laten hem zelf aan het woord over zijn eigen voetbalverleden: ,,Ik heb zelf gevoetbald vanaf mijn 7e, 8e jaar en ben begonnen bij SHH (Herten-Roermond). Ik heb er alle jeugdelftallen doorlopen en ben vanaf de C-tjes gaan keepen. Later, bij de senioren heb ik de overstap gemaakt naar een andere club, Linne. Niet veel later ben ik gestopt. Ik was geen uitzonderlijk talent, maar had heel veel plezier in het spelletje. Ik genoot van het spelen in teamverband met vrienden en mijn hele jeugd speelde zich eigenlijk af rond het voetbal en het voetbalveld.”
De overstap naar de wereld van de arbitrage
Zoals bijna alle referees is dus ook Mike Theelen in eerste instantie als veldspeler actief geweest. Ook in zijn geval vatte het idee om scheidsrechter te worden pas later post, nadat hij was gestopt als keeper. Zijn relaas daarover: ,,Dat is inderdaad later gekomen. Ik begon het voetbal te missen. Ik wilde echter niet in een “café-elftal” aan de slag, maar prestatief bezig zijn. Het fluiten en managen van een voetbalwedstrijd heeft altijd mijn aandacht gehad. Ik was als speler een “pain in the ass” voor scheidsrechters en wist het altijd beter. Na het volgen van de cursus ben ik zelf gaan fluiten en ik merkte meteen dat het, zeker in het begin, niet zo simpel is als het lijkt. Omdat ik natuurlijk eerst meer dan 15 jaar zelf heb gespeeld, ben ik op latere leeftijd (ik was 30) gaan fluiten. Dat is in de wereld van de arbitrage relatief oud. Het fluiten bevalt uitstekend. Het contact met mensen en het leiden van uitdagende wedstrijden met soms moeilijke momenten geeft een kick.”
Mike Theelen omschrijft zichzelf als een ambitieus en serieus iemand, maar zegt ook het leven bij tijd en wijle met een korreltje zout te kunnen nemen. Zijn voortgang op de promotielijst der arbiters mag zich in ieder geval laten zien. Daar blijkt zeer zeker dat hij ambitie heeft. Hij vertelt: ,,Je begint (uiteraard) helemaal onder aan de ladder. Dat is ook goed. Ik kan me mijn eerste wedstrijd op een koude decemberochtend nog herinneren. De sneeuw dwarrelde gestaag naar beneden en ik moest een derde tegen een vierde elftal leiden. Alhoewel het niet onverdienstelijk ging, is zo’n eerste wedstrijd best spannend. In ieder seizoen word je vervolgens als scheidsrechter een aantal keren bekeken. De daaruit voortvloeiende rapporten leveren een stand op een ranglijst op, die dan bepaalt of je promoveert of niet. Ik promoveerde al vrij snel naar de hogere groepen. Naarmate je hoger komt wordt de concurrentie groter en is het lastiger om ieder seizoen te promoveren. Gemiddeld ben ik de laatste jaren ieder tweede seizoen gepromoveerd. Momenteel fluit ik met name in de eerste klasse. Als je het goed wilt doen is fluiten en alles eromheen op mijn niveau een serieuze aangelegenheid. Ik train meerdere malen per week om fit te blijven en volg een trainingsprogramma van de KNVB.”
Omgang met de medemens
Echt bedreigd vertelt Mike Theelen nooit te zijn. Het vermogen om goed met mensen te kunnen omgaan speelt een belangrijke rol om rust te creëren op momenten dat emoties een verkeerde uitwerking dreigen te krijgen. We geven Mike het woord een en ander uit te leggen: ,,Ik ben nooit echt bedreigd. Mijn ervaring is ook dat menselijk gedrag in veel gevallen te voorspellen en te managen is. Met name in de begintijd als scheidsrechter zie je dat je, ook door je zelf anders op te stellen en proactief te zijn in zowel eigen gedrag als fluitstijl, een hele hoop ellende kunt voorkomen. Dat wil overigens niet zeggen dat alles maar geaccepteerd moet worden en met de mantel der liefde bedekt moet worden. Ook in de emoties van spelers en de entourage eromheen is een grens en die ligt ten dele voor iedere scheidsrechter anders. Er is en zal altijd een grijs gebied blijven.”
Minder prettig of kolderiek?
Mike gaat verder met: ,,De minder prettige dingen die ik heb meegemaakt? Dan denk aan mijn beginperiode. Toen is eens een toeschouwer achter mij aangesneld. Achteraf best kolderiek en om te lachen. Maar dat soort zaken weegt niet op tegen de prachtige ervaringen door de jaren heen. Ik vind trouwens ook, en daarmee wil ik geen mensen te kort doen die wel met vervelende zaken in aanraking zijn gekomen, dat er de laatste jaren erg veel in de media wordt bericht over de negatieve kant. Die is er ook, en er moet zoals gezegd zeker niet aan voorbij worden gegaan. Zelf denk ik meer in oplossingen. Clubs (al in de jeugd) vormen in mijn ogen de sleutel. Coaches moeten daarin het goede voorbeeld geven. Uitspreken wat je verwacht in gedrag en optreden wanneer dit niet naar behoren is. Hierin zit, zeker bij bepaalde clubs nog veel rek.”
Ambities als scheidsrechter?
Mark Theelen is inmiddels 41 jaar. Hij leidt, zoals eerder verteld, wedstrijden in de eerste klasse. Ambitieus is hij ook, zoals gezegd. Dat blijkt ook als wij vragen naar zijn ambities als leidsman. Mike: ,,Ik wil de stap naar landelijk actief zijn (hoofdklasse, derde divisie niveau) nog erg graag maken. Daarvoor moet ik nog een keer promoveren. Ik denk ook dat daar, mede gezien mijn leeftijd, mijn persoonlijke top ligt. Vijf jaar geleden mocht ik van de KNVB plaatsnemen in een traject voor talentvolle scheidsrechters. Meestal komen alleen jonge scheidsrechters hiervoor in aanmerking, maar ik was blij om te mogen aansluiten. Ik heb veel geleerd in die periode van collega-scheidsrechters, kwam sneller in aanraking met een hoger niveau en leerde van Reinold Wiedemeijer de fijne kneepjes.”
Voetballers hebben idolen, veelal vanuit hun jeugd. Ook scheidsrechters spiegelen zich in de regel aan voorbeelden. Hoe zit dat bij Mike Theelen, vragen wij ons af. Niemand beter dan hijzelf kan dit onder woorden brengen. De referee: ,,Echte voorbeelden heb ik niet. Ik kan wel genieten van bepaalde scheidsrechters met verschillende stijlen. Onze nationale toppers Makkellie en Kuipers zijn van wereldklasse en kunnen zich meten met de besten. Higler en Gozubuyuk maken volgens mij ook een uitstekende ontwikkeling door. Makkellie gaat nationaal de komende jaren de dienst uit maken en de plek van Kuipers innemen. Ik denk dat hij in de komende jaren in staat moet zijn om een Champions League finale te fluiten. Hij maakt weinig fouten en heeft een “onverstoorbare” maar toch benaderbare uitstraling. Internationaal is de Sloveen Damir Skomina een van de besten. Ik kan ook genieten van de Turk Cuneyt Cakir. Alhoewel ik me wat minder vereenzelvig met zijn stijl, is zijn manier van fluiten bijzonder en effectief. De Fransman Clement Turpin floot dit seizoen Juventus tegen Ajax fantastisch. De Italiaanse scheidsrechters zijn weer geweldig door hun uitstraling en lichaamstaal.”
De jeugd in arbitrageland
Als je veel op voetbalvelden komt, kun je het steeds vaker horen. Er komen meer jongen gasten door op een wat hoger niveau. De ervaringen zijn veelal positief. Dat is goed, daar is eenieder het over eens, ook de oudere garde onder de leidsmannen. Mike Theelen legt uit dat een steeds betere opleiding en een verbeterde structuur hierin een wezenlijke rol spelen Ook geeft hij aan het mooi te vinden dat o.a. Parkstad Actueel de laatste tijd veel aandacht heeft voor de arbiter en dat aanwas van onderop cruciaal is. Daarbij promoot hij het vak als scheidsrechter met de woorden: ,,Het is een soms lastig, maar fantastisch vak, waarbij je je als mens kunt ontwikkelen, zowel op als buiten het veld.”
De VAR
Sinds een jaar een hot item voor velen. Niet echter voor Mike Theelen. Hij, pertinent en met onderbouwing: ,,Dat is voor mij helemaal geen discussie. Ik denk dat men al snel te hoge verwachtingen had na de invoering. Maar de percentages spreken echt voor zich. Er is een evidente verbetering waarneembaar in het wegpoetsen van fouten. Een grijs gebied zal altijd blijven, en omdat achter een VAR een mens zit, zullen ook hier fouten worden gemaakt. Zaken perfectioneren en de foutmarge nog kleiner maken, hetgeen de komende jaren gaat gebeuren, is de uitdaging. Het voetbal is als kijkspel hierdoor natuurlijk wel veranderd. Verbeterpunten zijn o.a. de tijd die e.e.a. in beslag neemt en het feit dat toeschouwers vaak niet in de gaten hebben wat er gebeurt. De communicatie in de stadions en op tv laat nog ruimte voor verbetering. Wat in Nederland echt verbeterd moet worden is dat het aantal camera’s en daaruit voortvloeiend de positie van de camera’s gelijkgesteld moet worden bij alle clubs. Zo is de situatie voor alle clubs gelijk en dat is belangrijk.”
Het onderhoud met en over Mike Theelen nadert zijn einde. We laten hem, alvorens af te sluiten nog één keer aan het woord over zijn hobby’s en over het belang van de scheids binnen de lijnen. Mike Theelen: ,,Ik ben een liefhebber van veel sporten, maar doe zelf aan hardlopen, fitness en fietsen”, zegt hij, en dan: ,,Mooi dat er aandacht is voor arbitrage. En hoewel het voetbal zelf en het spel centraal staan maakt de arbitrage een onmisbaar onderdeel uit van de belangrijkste bijzaak op aarde, die voetbal heet.”
Foto’s®Parkstad Actueel/Lucho Carreno