Liefde in GaiaZOO: Veelvraten geboren!

Valentijnsdag! De dag van de liefde: romantisch of toch niet? Hoe steekt de liefde bij dieren eigenlijk in elkaar?

De Zuid-Limburgse dierentuin GaiaZOO werd vlak voor Valentijn verblijd met de geboorte van jonge veelvraten. Het is alweer 15 jaar geleden dat deze bijzondere diersoort zich voortplantte. Een gebeurtenis die niet snel plaatsvindt. Ook toen was GaiaZOO de enige dierentuin waar dit succesvol gebeurde mede door de inzet en inspanningen van de dierverzorgers. Spierwit zijn de kleine veelvraten. Jonge veelvraten worden blind en hulpeloos geboren en wegen slechts 85-100 gram. Voorlopig liggen ze veilig bij moeder veelvraat, die goed voor de jongen lijkt te zorgen. Moeder veelvraat verzorgt hen alleen en geeft ze melk. Na ongeveer 9-10 weken verlaten ze het hol en gaan ze op ontdekking. Tegen de herfst zijn ze zelfstandig.

Jonge veelvraten

Veelvraten kennen een bijzondere truc. Na de bevruchting nestelt de bevruchte eicel zich niet direct in de baarmoeder. De embryo-implantatie wordt uitgesteld tot de winter (rond november-december), wat de draagtijd beïnvloedt. Zo worden de jongen rond Valentijnsdag geboren. Wereldwijd is de soort niet bedreigd, maar in Europa staan ze onder druk door verlies van leefgebied, mede door klimaatverandering en jacht. De veelvraat is aangepast op een koud klimaat en kan dankzij de dikke sneeuwlaag in de wintermaanden op grote prooien jagen. Zonder sneeuw is het een stuk lastiger om de zware winter door te komen. Voor het behoud van veelvraten in Europese dierentuinen is daarom een managementprogramma opgezet, maar de voortplanting blijft beperkt. De geboorte van de jonge veelvraten in GaiaZOO is dan ook erg belangrijk!

DNA-test

Of de mannelijke veelvraat ook daadwerkelijk de vader is van de jonge veelvraten, zal later moeten blijken. Vorig jaar heeft GaiaZOO, op aanbeveling van het EEP-managementprogramma, een nieuw veelvraatvrouwtje mogen ontvangen uit de Grotten van Han (België). Dierentuinen spelen als het ware de rol van matchmaker. Binnen de EEP’s wisselen EAZA-dierentuinen hun dieren actief uit. Zo kunnen we genetisch gezonde populaties behouden. Maar omdat veelvraten een uitgestelde implantatie van de bevruchte eicel hebben, is niet met zekerheid vast te stellen wanneer het vrouwtje bevrucht is. Dat kan in theorie gebeurd zijn door het veelvraatmannetje in de Grotten van Han of door het mannetje in GaiaZOO. Op een later moment wordt genetisch onderzoek gedaan om dit vast te kunnen stellen.