1 juni 2025
XR Fashion Action

HEERLEN – Op zaterdag 12 april zal in meerdere kledingwinkels in Heerlen een opvallende geur waarneembaar zijn. De actie is onderdeel van de campagne Ode aux Rats, een initiatief van klimaatactiegroep XR Fashion Action, waarmee zij aandacht vragen voor misstanden in de fastfashionindustrie.

De actie, waarbij gebruik wordt gemaakt van een indringende geur, heeft als doel om consumenten bewust te maken van de impact van hun kledingkeuzes. XR Fashion Action verwijst naar onderzoeken waaruit blijkt dat geuren vaak worden ingezet om koopgedrag positief te beïnvloeden – zoals de geur van vers brood in supermarkten of parfums in kledingzaken. De activisten keren dit principe om: “Wij gebruiken geur juist om mensen te ontmoedigen iets te kopen,” aldus de groep.

Fastfashion onder vuur

Volgens XR Fashion Action zijn de gevolgen van fastfashion wereldwijd ernstig. Naast de hoge CO₂-uitstoot – groter dan die van de lucht- en scheepvaartsector samen – wijzen de activisten op mensenrechtenschendingen in productieketens van grote merken als Zara, H&M, Primark en Nike. Ze spreken van gevaarlijke werkomstandigheden, kinderarbeid, lage lonen en onderdrukking van vakbonden, met name in landen als Bangladesh en China.

Ook in Nederland zelf zou sprake zijn van misbruik: zowel winkelpersoneel als klanten zouden volgens de groep onbewust deelnemen aan een systeem dat uitbuiting in stand houdt.

Vorige actie leidde tot paniek

Tijdens een eerdere Ode aux Rats-actie in Naaldwijk, op 31 januari van dit jaar, ontstond onrust in een kledingwinkel. Medewerkers raakten in paniek door de geur van boterzuur – een stof die onder meer voorkomt in Parmezaanse kaas, maar vooral bekendstaat om zijn penetrante stank. Hulpdiensten werden ingeschakeld, maar uiteindelijk bleek het incident ongevaarlijk. XR Fashion Action gaf naderhand aan geschrokken te zijn van de reactie en bood excuses aan aan het betrokken personeel. De groep benadrukt dat het gebruik van boterzuur in deze context onschadelijk is en dat zij hun werkwijze aanpassen. Voor de actie in Heerlen zijn onder meer EHBO’ers aanwezig, wordt vooraf contact gezocht met winkelmanagement en wordt de actie aangemeld bij de gemeente.

‘Burgerbeweging wil bewustwording creëren’

Extinction Rebellion, de organisatie achter de mode-afdeling XR Fashion Action, staat bekend om haar creatieve en vaak ontregelende acties. De wereldwijde beweging roept overheden en bedrijven op om krachtig op te treden tegen de klimaatcrisis. Met Ode aux Rats hopen de activisten de consument te confronteren met de realiteit achter goedkope kleding. “Het gaat om het doorbreken van een patroon van uitbuiting, van productie tot verkoop,” stelt de groep. “Waar wetgeving faalt, spreken burgers zich uit – soms letterlijk, en in dit geval ook met geur.”

Fotocredit: XR Fashion Action

Lees ook

 

About The Author