Scheids en duizendpoot in één persoon Tom Dragstra, kind van Heksenberg en Groene Ster

 

 

Onze gesprekspartner deze keer is Tom Dragstra, van 30 november 1994, een jonge man van net 25 lentes, een duizendpoot zo denk je als op facebook kijkt. In het dagelijks leven studeert de vrijgezel Fiscaal Recht aan de universiteit van Maastricht. Beroepsmatig is hij actief als accountmanager bij het juridisch adviesbureau Ruimte in Advies. Daarnaast is Tom fractiemedewerker bij D66 Limburg. En, eigenlijk de aanleiding tot ons interview, hij is inmiddels een alom bekend gezicht in de amateurvoetbalwereld, zeker in het land der arbiters. Maar er is meer, zo zal blijken. 

 

De voetballer

Net als vele anderen begon ook Tom Dragstra als voetballer. Dat was in de jeugd bij RKVV Heksenberg. Over zijn vaardigheiden zegt hij zelf: ,,Ik was op zijn zachtst gezegd geen groot talent. Ik heb als rechtsback gespeeld  in de D-jeugd (O13). Mede door studie (VWO op de middelbare school) ben ik al vrij snel weer gestopt.”

De stap om scheidsrechter te worden en het vervolg

De passies van Tom Dragstra liggen, zo vertelt hij ons, in het voetbal. Verder is hij, die zichzelf omschrijft als een loyaal en enthousiast persoon, als een man ook die altijd in is voor een praatje, geïnteresseerd in politiek, op lokaal, provinciaal en nationaal niveau. Maar het belangrijkst vind hij familie en vrienden. De stap naar het scheidsrechterswereld kwam tot stand door een maatschappelijke stage die hij in zijn VWO-tijd moest doen.

We laten hem zelf verder vertellen over hetgeen er volgde. Hij steekt van wal: ,,Ik heb er bij de invulling van deze voor gekozen om iets met voetbal te doen en wel het fluiten van pupillenwedstrijden bij RKSV Groene Ster. Op dat moment was ik 14 jaar. Dit vond ik toen zo leuk dat ik elke zaterdag meerdere wedstrijden ging fluiten. In de jaren erna heb ik ‘mijn weg omhoog’ in de jeugdafdeling van Groene Ster gemaakt, totdat ik op 16-jarige leeftijd gedeeltelijk de overstap naar de KNVB maakte. Op zaterdag floot ik jeugdwedstrijden bij de KNVB en op zondag deed ik de lagere seniorenteams bij Groene Ster. Gezien mijn jonge leeftijd vond ik dat destijds best wel lastig, maar het is een leerzaam seizoen voor mij geweest. Een jaar later maakte ik ook de overstap naar het seniorenvoetbal bij de KNVB.”

Zo heeft de voetballer Tom Dragstra zich dus al op jeugdige leeftijd omgevormd c.q. laten omturnen tot arbiter. Het ging vervolgens snel omhoog. Weer Tom Dragstra: ,,Behoorlijk snel ja, ik ben elk jaar vanaf de reserveteams tot aan de toenmalige groep 2 (welke recht gaf op het fluiten van wedstrijden in de eerste en de tweede klasse standaard) gepromoveerd. In 2015 heb ik op 20-jarige leeftijd mijn debuut in de eerste klasse mogen maken. Op dat moment zat ik ook in het Talententraject (dat nu de naam Ontwikkeltraject heeft gekregen) en ik kreeg dat seizoen zeer mooie wedstrijden. Ook had ik dat seizoen bijna mijn debuut in de hoofdklasse te pakken; op zaterdagavond werd ik namelijk door de wachtdienst gevraagd of ik op zondag in de hoofdklasse zou kunnen uithelpen. Natuurlijk wil je dat dan doen, maar het ging het om de wedstrijd Gemert-Groene Ster. Dat leek mij niet echt verstandig, gezien mijn binding met Groene Ster. Jammer, maar goed. Uiteindelijk heb ik die zondag in de eerste klasse bij RVU mogen arbitreren. Hierna heb ik mijn debuut in de hoofdklasse nooit meer mogen maken.”

Ervaringen als jeugdige scheids

Scheidsrechters zou je kunnen omschrijven als een soort van testobjecten. Tenminste, zo lijkt het vaak als je naar voetbalduels zit of staat te kijken. Of het nu bij de profs is, bij de amateurs, bij mannen of vrouwen, steeds proberen de acteurs uit hoe ver ze kunnen gaan bij de leidsman. Zeker als je nog pas als arbiter aan de slag bent kan dat lastig zijn. Tom Dragstra beaamt dat laatste als hij zegt: ,,Als jonge jongen had ik het lastig tijdens mijn het eerste jaar in de eerste klasse. Als je nieuw bent proberen spelers je uit, zeker als je 20-21 jaar oud bent. Aan het eind van het seizoen werd bij de KNVB de structuur van de groepen omgegooid (waar de groepen eerst, met overlap, twee klassen besloegen werd dit nu veranderd naar één groep per klasse). Ik eindigde niet hoog genoeg om in groep D (de eerste klassegroep zeg maar) te komen, waardoor ik een jaar in de tweede klasse gefloten heb, met uitzondering van een aantal duels in de eerste en derde klasse. In 2017 ben ik weer gepromoveerd naar de eerste klasse, waarin ik tot een aantal maanden geleden actief was.“

Hoogtepunten, mooie herinneringen

Voetbalwedstrijden kennen hoogte- en dieptepunten. Spelers hebben er ook vele van in hun geheugen gegrift. Dat geldt uiteraard ook voor scheidsrechters. Tom Dragstra op zijn spreekstoel: ,,Vooral de nacompetitiewedstrijden zijn altijd erg bijzonder om mee te maken. In mijn eerste seizoen bij de senioren heb ik een mooie nacompetitiewedstrijd tussen Panningen en TSC’04 om promotie naar de derde klasse mogen leiden, hetgeen behoorlijk bijzonder was, vooral ook omdat ik dat seizoen in de zesde klasse en bij tweede elftallen actief was geweest. Als klap op de vuurpijl mocht ik dat seizoen ook bij de finale van de nacompetitie naar de derde klasse vlaggen bij de wedstrijd Avesteyn-Herpinia, op de accommodatie van HVCH. Stel je voor, er waren 1.200 toeschouwers aanwezig en het was een bloedstollend spannende wedstrijd, die pas in de verlenging werd beslist.  Ook in de seizoenen erna heb ik mooie nacompetitiewedstrijden mogen meemaken, waarin veelal toch bijzondere dingen gebeuren. Er vallen veel doelpunten, er is veel emotie en er vinden soms bizarre come-backs plaats. Ook blijven de oefenwedstrijden van Groene Ster tegen Roda JC,

waarbij ik al vele malen heb mogen assisteren, bijzonder. Daarnaast ben ik een aantal seizoenen geleden als assistent-scheidsrechter actief geweest bij de oefenwedstrijd Groene Ster-Go Ahead Eagles, in voorbereiding op de nacompetitie van de Eagles, waarbij ik een leuk onderonsje met Wesley Verhoek had.”

 

Keerzijde van de medaille 

Maar ook, zo weten we als voetballiefhebber, zijn er in het voetbal helaas gebeurtenissen die allesbehalve prettig zijn. Het is ook niet uit de lucht komen vallen dat de KNVB de laatste jaren strenger is gaan optreden tegen de onverkwikkelijkheden die zich op en langs de velden plegen voor te doen. Dat soort gebeurtenissen en teleurstellingen maakt ook Tom Dragstra mee. Daarover vertelt hij: ,,Om te beginnen met het laatste, teleurstellingen zijn zo groot als je ze zelf maakt. Zeker heb een aantal keer flink gebaald, bijvoorbeeld toen ik vanwege de nieuwe groepsindeling ‘terug’ moest naar de tweede klasse, dan ben je daar wel een paar dagen goed ziek van. Maar ik heb dat hierna altijd goed kunnen relativeren. Dat ik uiteindelijk niet hoger ben gekomen dan de eerste klasse is ook balen, maar je moet daarin ook realistisch zijn. Van meet af aan was ik me ervan bewust dat ik het betaald voetbal niet zou halen, tenzij ik me erg sterk zou gaan ontwikkelen. Dat is uiteindelijk uitgebleven, maar ik heb wel enorm veel plezier beleefd en beleef nog steeds veel plezier aan het leiden van wedstrijden. Teleurstellingen worden dikwijls ingegeven door onrealistische verwachtingen en ik ben over het algemeen, denk ik toch, behoorlijk realistisch over mijn capaciteiten als arbiter. Dan dat andere item, de onverkwikkelijke zaken. Ja, ik ben weleens bedreigd, alleen met woorden, nooit fysiek. Al kan dat ook zijn impact hebben. Ik vind het niet nodig om de betreffende verenigingen te noemen. Zelf heb ik me nooit écht bedreigd gevoeld bij een wedstrijd en als ik kijk wat sommige collega’s hebben meegemaakt, dan valt het bij mij allemaal wel mee.’’

Valt dus nogal mee bij onze gesprekspartner. Toch spreekt hij zijn bezorgdheid uit als hij verder gaat met: ,,Het is  zorgelijk dat dit soort dingen gebeuren en dat (assistent-)scheidsrechters met vormen van geweld en bedreigingen te maken krijgen. Of het meer is geworden dan vroeger weet ik niet, maar ik vind wel dat hier extra aandacht voor moet komen. Wel weet ik hoe moeilijk het is om in te schatten wat er precies gebeurd is als je er zelf niet bij bent geweest, aangezien ik bij Groene Ster in de commissie Sportiviteit en Respect zit. In het jeugdvoetbal spelen ouders een belangrijke negatieve rol, terwijl het bij de senioren vaak spelers en zo nu en dan toeschouwers zijn. Zelf denk dat hierin ook een belangrijke rol voor de politiek is weggelegd.”

 

Toekomst als arbiter

Eerder al heeft Tom vertelt dat hij tot voor kort eerste klasse heeft gefloten. Hoezo tot voor kort, vragen wij ons af. De acteur zelf geeft uitleg: ,,Op dit moment heb ik niet echt ambities om hogerop te geraken. Dat klinkt misschien wat treurig, maar dat is het niet. Een paar maanden geleden heb ik de keuze gemaakt om vanuit de eerste klasse een stapje terug te doen naar de derde klasse. De twee voornaamste redenen daarvoor zijn op de eerste plaats het vele blessureleed in de afgelopen jaren, waarbij minder belastende wedstrijden kunnen helpen, en verder het gegeven dat mijn focus om die reden ligt bij het wat korter bij huis willen fluiten. Ik heb altijd de ambitie gehad om de hoofdklasse te halen en dat is helaas niet gelukt. Wel heb ik fantastische jaren in de eerste klasse gehad en ik heb hier op persoonlijk vlak veel uitgehaald. Een paar maanden geleden ben ik bij D66 Limburg als fractiemedewerker in dienst getreden en kon ik het fluiten op dat niveau, gecombineerd met mijn studie, werk als accountmanager en vele nevenactiviteiten, niet meer combineren. Het is dan keuzes maken en mede door mijn periodes met blessures, leek dit mij de meest verstandige keuze.”

Voorbeelden

Het grote voorbeeld voor Tom Dragstra is Björn Kuipers. Dat blijkt onomstotelijk uit zijn woorden: ,,Het is ongelofelijk wat die man allemaal in zijn carrière bereikt heeft. Bijzonder jammer dat hij nooit de gelegenheid heeft gekregen om de WK-finale te fluiten. Ik kijk altijd met bewondering naar zijn leiderschap in de wedstrijden die hij fluit”, zo geeft Tom aan. Daarnaast zegt hij ook veel sympathie te hebben voor Bas Nijhuis. Dat heeft een bijzondere reden, hetgeen blijkt uit: ,,Dit komt denk ik gedeeltelijk voort uit het feit dat men op de voetbalvelden mij ook vaker “Bas Nijhuis” noemt, maar ook zijn stijl kan ik waarderen. Dat had ik overigens ook bij Pieter Vink.”

Björn Kuipers ziet Tom als de absolute Nederlandse topper. Naar zijn mening kan niemand tippen aan hetgeen de scheids uit Oldenzaal heeft bereikt. Maar er zijn ook anderen. Tom Dragstra daarover: ,,Er komt ook weer een zeer goede generatie aan, waarbij Makkelie zeer waarschijnlijk het stokje van Kuipers over gaat nemen.  Daaronder zitten ook de nodige talenten, zoals bijvoorbeeld Joey Kooij, Martin Perez en ja, ook Robin Hensgens! Daarover later meer.”

Op internationaal vlak noemt de onze scheids uit Heksenberg, naast Björn Kuipers, de namen van  Felix Brych en Cüneyt Çakir. ,,Vooral de laatstgenoemde vind ik bijzonder in zijn manier van het leiden van wedstrijden. Met zijn lengte (1.76 meter, red.) is hij vaak een van de kleinsten op het veld en daarnaast communiceert hij ook nauwelijks met de spelers. Met zijn natuurlijk leiderschap, gebaren en uiterlijke rust lost hij alles op. Dit is allesbehalve gebruikelijk, maar de topvoetballers accepteren het volledig. Om die reden is het dan ook enorm interessant om naar zijn wedstrijden te kijken”, aldus Tom Dragstra.

 Andere bezigheden op het sportieve vlak en in het dagelijks leven

Wie op de facebookpagina van Tom Dragstra, nog maar net 25 dus, kijkt, komt ongetwijfeld tot de slotsom dat het een duizendpoot betreft. We laten hem zelf verduidelijken wat hem zoal bezig houdt in het sportieve leven van alledag. De jongeman aan het woord: ,,Ik ben voorzitter van de scheidsrechtersvereniging De Mijnstreek e.o. en sinds jaar en dag scheidsrechterscoördinator bij RKSV Groene Ster. Sinds een paar maanden ben ik voorzitter van de scheidsrechtersvereniging van Heerlen en omstreken. De leden van onze vereniging trainen gezamenlijk op dinsdagavonden bij RKHBS, waarna ook altijd ruimte is voor een hapje en een drankje. Op Champions League-avonden zijn er altijd minisnacks. Na afloop van de trainingen en bij die bijeenkomsten worden de wedstrijden van het afgelopen weekend geëvalueerd. Het is prettig om ervaringen te delen en dit kan ook erg leerzaam zijn. Aangezien je als scheidsrechter meestal individueel op pad bent, is het toch erg fijn om een soort achterban te hebben.  Ook zijn er enorm veel assistent-scheidsrechters lid van onze vereniging. Trouwens, ook het sparren tussen scheidsrechters en assistent-scheidsrechters is enorm zinvol, want het zijn vakken die aparte vaardigheden vereisen.  Naast mijn voorzitterschap bij De Mijnstreek ben ik al meer dan acht jaar scheidsrechterscoördinator bij Groene Ster. Elk weekend stel ik de scheidsrechters bij de jeugd- en seniorenwedstrijden aan en ondersteun en begeleid ik de scheidsrechters van de vereniging waar nodig. Voordat ik hiervoor zorgde werd dit niet centraal geregeld en moesten de trainers/leiders altijd zelf hun scheidsrechter regelen. Dat was natuurlijk niet ideaal. Nu kan ik bijna altijd alle wedstrijden vanaf de O12 bezetten en hebben we ook weer een aantal enthousiaste jonge scheidsrechters die in opleiding zijn rondlopen.”

Voorzitter Jos Op ‘t Eijnde van Groene Ster zal niet ongelukkig zijn met deze vrijwilliger, denken wij als redactie.

 

Maar behalve het vorenstaande is onze sportliefhebber dus ook bekend al student Fiscaal Recht op Maastricht University, accountmanager bij Ruimte in Advies, fractiemedewerker D66 Limburg, steunfractie- en commissielid bij D66 Heerlen, student-lid Opleidingscommissie Fiscaal Recht bij Maastricht University Faculty of Law en hoofdredacteur bij FIRMs. ,,Door middel van timemanagement en een enorme flexibiliteit zorg ik ervoor dat ik deze functies allemaal kan combineren”, aldus Tom, die vervolgt met: ,,Wel is het enorm belangrijk dat ik de dingen die ik doe leuk en interessant vind, waardoor het allemaal makkelijker gaat. Ook heb ik de luxe dat ik mijn HBO-diploma al heb gehaald en ik in principe meer tijd kan nemen voor mijn WO-bachelor, al wil ik deze natuurlijk wel het liefst zo snel mogelijk halen.  Naast het voetbal ligt mijn passie in de politiek en daarin hoop ik de komende jaren ook mijn stappen te kunnen maken.”

Arbitrale verjonging

Een tweetal decennia geleden bestond het scheidsrechterskorps veelal uit mannen van de gevorderde leeftijd. Mannen met veel ervaring kun je ze ook noemen. Zeker op een wat hoger niveau. Langzaam maar zeker heeft de KNVB daarin een ommezwaai gemaakt. Tom Dragstra, je zou hem met ruim 10 jaar praktijk een ervaren jongeling kunnen noemen, daarover: ,,De afgelopen jaren heeft er inderdaad een flinke verjonging van het arbitragekorps bij zowel de amateurs als in het profvoetbal plaatsgevonden. Eerlijk is eerlijk; dat was ook erg nodig. Met alle respect voor de oudere scheidsrechters uiteraard, maar er is decennialang maar een matige instroom van jonge scheidsrechters geweest, waardoor het arbitragekorps enorm verouderd was. Op dit moment wordt dit redelijk opgevangen door de relatief grote aanwas van jongere scheidsrechters, maar toch zie je dat het aantal scheidsrechters terugloopt. Als de toename van het aantal jongere scheidsrechters was uitgebleven, hadden we nu waarschijnlijk een behoorlijk probleem gehad.  Ook bij de scheidsrechtersvereniging merken we de trend dat steeds meer jongeren voor het (assistent-)scheidsrechtersvak kiezen en we hebben dan ook het nodige talent rondlopen. Zo hebben we assistent-scheidsrechters die actief zijn op alle niveaus, van de eerste klasse tot en met de Keuken Kampioen Divisie.  Sinds kort heeft de vereniging ook eindelijk weer een scheidsrechter in het betaald voetbal rondlopen, in de persoon van Robin Hensgens. Robin is afgelopen seizoen gepromoveerd en fluit nu wedstrijden in de Keuken Kampioen Divisie en tweede divisie en is ook actief als vierde official in de eredivisie. Robin is omhoog gevlogen en draait nu ook een uitstekend eerste seizoen in het betaalde voetbal. We zijn ongeveer op hetzelfde tijdstip lid geworden bij De Mijnstreek en toen al was te zien dat Robin enorm veel talent had. Zijn natuurlijk leiderschap, loopvermogen en de intense rust die hij uitstraalt, maken hem een fantastische scheidsrechter. Bijzonder was ook dat hij afgelopen maand de wedstrijd Groene Ster-VVV Venlo mocht leiden.”

Tot slot

Als je met een scheidsrechter in conclaaf bent, moet je uiteraard de VAR te sprake brengen. De discussies, vooral op TV, vliegen je immers om de oren. We vragen Tom naar zijn standpunt. Zijn visie: ,,Persoonlijk vind ik de VAR geen goede ontwikkeling, althans in competitieverband. Ik vind dat het de charme van het voetbal gedeeltelijk wegneemt en daarnaast zorgt het alsnog voor de nodige discussies. Hieruit blijkt ook dat de VAR niet helemaal geschikt is voor het voetbalspel, want de regels zijn immers niet zo zwart-wit als bijvoorbeeld bij hockey, tennis en rugby. Daar zijn dingen vaak veel duidelijker. Wel ben ik van mening dat je de VAR wel op grote toernooien, zoals de Champions League en EK’-s en WK’-s kan toepassen, maar dan wel met beperktere beslissingsgebieden. Op die toernooien gaat het daadwerkelijk vaak om één moment en dat kan miljoenen kosten. In competitieverband is dit veel minder en krijg je met zowel bevoordeling als benadeling in het seizoen te maken en heft dit elkaar onderaan de streep meestal op.”

Foto’s®Parkstad Actueel/Lucho Carreno

Geef een reactie