Sidney Van den Berg van stichting “De Positieve stad” Gaat niet bestaat niet!
Als positivo in het leven staan, niet zeuren en klagen, niet wijzen naar anderen, maar zelf initiatief nemen, mensen bijeen brengen en verbinden, positivisme uitstralen en samen dingen bewerkstelligen. Velen steken er niet echt energie in, anderen wel. De laatsten zouden eigenlijk in de meerderheid moeten zijn. Wij vonden in ieder geval iemand die zich energiek en bevlogen inzet voor buurtwerk. Wij gingen namelijk in gesprek met Sidney van den Berg van Stichting ‘De Positieve Stad’.
Mindere ervaringen.Sidney van den Berg is thuis in de wereld van cultureel maatschappelijk agogisch sociaal werk. Van daaruit wil hij samen met anderen dingen bewerkstelligen. Uiteindelijk is dat uitgemond in de Positieve Stad. Het ging echter niet meteen van een leien dakje, zo blijkt. We laten hem zelf aan het woord: ,,Ik begon met jongerenwerk in Bleijerheide, Kerkrade. Dat heb ik twee en een half jaar gedaan. Binnen mijn functie had ik voor een klein deel de verantwoording over het sociaal buurtwerk. Dit betekende in de praktijk de bewoners van het omliggende park waar het jongerencentrum gevestigd was betrekken bij de buurt. Er werd heel veel geklaagd door omwonenden. Wanneer je dan iets organiseerde om deze klachten aan te pakken, samen met de buurt, merkte je al gauw dat er geluiden kwamen van de bewoners zoals: “Ja, maar dat hoeven wij niet te doen. Dat moet de gemeente doen, of handhaving.” Er werd dus vooral naar andere gewezen. Het liefst wilde men een agent op elke hoek van de straat. Dan zouden alle problemen vanzelf worden opgelost. Dit zijn zo maar een paar voorbeelden van kreten die ik hoorde. Mijn persoonlijke insteek is een andere. Ik denk dat het heel veel helpt als je de moeite neemt om elkaar te leren kennen, met elkaar in gesprek te gaan over klachten en samen de mouwen op te stropen. Zo bereik je iets, samen, niet met wijzen naar anderen. Je pakt dan immers samen de problematiek aan. Dat kreeg ik destijds als jongerenwerker echter niet voor elkaar. Ik werd in Bleijerheide geconfronteerd met een vooral passieve houding, maar deze houding is niet alleen daar aanwezig. Het is kenmerkend voor héél Zuid-Limburg. Wat ik dus eigenlijk ondervond is dat ik in mijn functie als cultureel maatschappelijk agogisch sociaal werker niet zo snel vooruit kwam met de mensen in de buurt. Daardoor begon ik zelfs te twijfelen of ik er nog wel wilde wonen. Terwijl ik dat in principe wel heel graag wilde. Het is een mooie omgeving. Uiteindelijk besloot ik om in plaats van weg te gaan, er zelf iets aan te gaan doen.”
De ommezwaai. Je zou kunnen zeggen dat er een stukje frustratie is samengekomen met de van nature aanwezige passie van Sidney en een en ander hem ertoe heeft aangezet om dingen daadwerkelijk aan te pakken. Onze gesprekspartner beaamt dit en vervolgt met: ,,Ik wilde heel graag vooruit komen met mensen en mensen samen brengen. Met z’n allen een positieve sfeer creëren. Dan woon je ook graag samen, ben je met elkaar in beweging en kan het resultaat een lach op je gezicht zijn. Wanneer je blijft hangen in klagen, dan verandert er niets en vind je nooit de weg omhoog. Dan blijf je met zijn alle in het negatieve hangen. En blijft iedereen wijzen naar de ander. Mijn levensmotto is om altijd bij jezelf te beginne, zodat je samen iets kunt veranderen. Toen ik nog aan het werk was als jongerenwerker heb ik een pilot gedaan in de wijk Bleijerheide. De insteek was: laten we beginnen met positief denken. Ik bundelde mijn krachten met andere maatschappelijke organisaties en vroeg hen om mee te denken. Het plan was om een wijk te vullen met positieve tekstborden. We bedachten samen spreuken en creëerden een wandelroute met een map langs alle borden met positiviteit uitstralende borden. De organisaties hielpen mee met het maken van de sjablonen en het spuiten van de verkeersborden, die door de gemeente ter beschikking werden gesteld. Die hebben we vervolgens opgehangen in Bleijerheide, zodat we konden meten en observeren wat het met de mensen deed. En of het effect had!”
Resultaat. Het had dus effect, zo heeft Sidney van den Berg verteld. Hoe moeten we dat precies zien, vragen wij ons als redactie af. Sidney legt uit: ,,Resultaat en effect was dat er voor 95 procent goed op gereageerd werd. Mensen waren enthousiast en vonden het leuk. Zó leuk dat er vragen kwamen of deze borden niet op meer locaties mochten komen, zoals bv. in Kerkrade West.”
De Positieve Stad. In augustus 2018 kon Stichting ‘De Positieve Stad’ in het leven worden geroepen. De stichting is niet alleen geboren om aan borden te werken, maar vooral ook de beschreven werkwijze op andere manieren te kunnen doortrekken en om de mindset van buurtbewoners te veranderen en daardoor de mentaliteit van mensen. Doel is dit hele proces te verscherpen, zodat het een nog grotere impact heeft op de buurt. Iedereen erbij betrekken ook, om zodoende de bewoners als het ware eigenaar van hun eigen buurt te laten worden. De mensen maken immers zelf de borden, bedenken zelf de teksten en ondernemen samen iets om de buurt prettiger te maken. Het zijn de mensen die het doen, niet de borden. Die zijn slechts een middel.
Ontwikkeling .Als een vereniging, club, of een stichting het levenslicht heeft gezien is er een begin. Er is vervolgens het een en ander nodig om invulling te geven aan de verwezenlijking van alle mooie bedoelingen. Dat geldt ook in dit geval. Hoe is men bij Stichting De Positieve Stad tewerk gegaan? Opnieuw Sidney: ,,De organisatie begon met het organiseren van kennismakingactiviteiten. Er is in samenwerking met de winkeliers een folder verspreid, met daaraan verbonden een winactie voor de bewoners van Kerkrade-West. We hebben ludieke acties gedaan, deur aan deur met vrijwilligers. We zijn in gesprek gegaan met de buurt over onze ideeën, waarom we dit doen en hoe we het gaan doen. Dit allemaal voorafgaande aan de eerste buurtbijeenkomst. Die was in november 2019. Er waren meer dan 60 buurtbewoners aanwezig. Een fijne bevestiging meteen dat er een behoefte was aan positiviteit. De avond was heel erg gezellig. Er werden quotes bedacht, er werd gelachen, er werden locaties bedacht, er werd gestemd over waar ze zouden komen. Iedereen was samen en met elkaar aan het werk. Alles voor de wijk, in een ontspannende en harmonieuze sfeer. Jack Vinders, buurtbewoner en artiest, gaf een aantal keer een speech tijdens een bijeenkomst. Voormalig stadsdichter van Maastricht Vic Verhagen, ook buurtbewoner en tevens rapper schreef samen met de bewoners gedichten. Eén van de gedichten die hij tijdens de eerste bijeenkomst schreef is getiteld: ‘Zelfs al ga ik terug naar Maastricht, dan nog zeg ik tegen de buurt: “Adiee wa”. Het was tof om te zien hoe creatief de bewoners aan de slag zijn gegaan. Én hoe deze bijeenkomsten werden ontvangen. Helaas is er door de crisis nu even een pauze. We hebben wel de borden opgehangen, maar niet geheel volgens het originele plan. We stelden de vraag in onze groepsapp wat we nu moesten doen. Wachten met het ophangen en plaatsen van de borden zodat we het samen kunnen doen na de crisis? Of het laten ophangen door een klein aantal vrijwilligers en de gemeente? Unaniem besloten werd om het direct te laten ophangen. De bedoeling erbij is dat mensen een blokje om kunnen lopen en de positieve teksten kunnen lezen. Dat is juist nu wat mensen nodig hebben. Dit vond de hele groep. Eigenlijk stond er 4 april weer een nieuwe bijeenkomst gepland. Door Corona is die echter niet door kunnen gaan. Erg jammer. Voor die bijeenkomst hadden we alweer 40 aanmeldingen. We hebben gezien dat het voor de bewoners niet iets eenmaligs is en ze graag willen blijven komen. We hebben naast de bijeenkomsten ook dagelijks contact met de bewoners middels de groepsapp en andere kanalen. We zijn eigenlijk continu bereikbaar voor buurt.”
Toekomst. Borden zijn dus geplaatst, ook in Kerkrade-West inmiddels. De vraag rijst dan hoe het verder gaat met de doelstellingen van Sidney en zijn medestrevers. Hij benadrukt nog eens: ,,Zoals gezegd, die borden zijn het middel. Het doel is samenbrengen en verbinden. Er zit een model achter dat wij zelf hebben ontwikkeld. We brengen de mensen samen die klagen, passief zijn, maar wel een behoefte hebben. We laten ze samen werken aan een gezamenlijk doel. Hierdoor wordt het tastbaar en word je mede-eigenaar van de wijk. Dat maakt mensen trots. Buurtbewoners krijgen de behoefte om door te gaan. Samen inventariseren wij die behoeften met hen en door middel van bijvoorbeeld potjes voor leefbaarheid bij de woningbouwvereniging kunnen wij zaken daadwerkelijk realiseren. Kortom, wij maken mensen steeds kundiger om zelf aan hun eigen behoefte te werken. Zoals ik ook bij mijzelf deed.”
Positief café. Eén van de buurtbijeenkomsten is omgedoopt tot Positief Café. Daarbij heeft een jongen die gehandicapt is als gevolg van een ernstig ongeluk, zijn verhaal verteld. En vooral ook dat hij ondanks zijn malheur positief in het leven stond en hoe hij dat deed. Dit bleek veel impact te hebben op de bewoners met een luisterend oor. Niet gek ook, bedenken wij ons. Toehoorders gaven, zo laat Sydney ons weten, ook aan dat zij dit soort bijeenkomsten vaker wilden, avonden waar persoonlijke verhalen worden gedeeld met elkaar.
Beperkingen. Sidney heeft al verteld dat als gevolg van de Corona-crisis bijeenkomsten geschrapt zijn. Dat brengt dus beperkingen met zich mee bij het behalen van doelen. Dan moet je creatief zijn. Dat is men, zoals blijkt als Sidney uitlegt: ,,Helaas, door de crisis kunnen we nu niemand meer fysiek samenbrengen. Dit is uiteindelijk wel waar we het voor doen. Maar er zijn andere manieren. Wat ook een onderdeel is van positief denken. Als voorbeeld noem ik een fotografe die een workshop wilde geven aan buurtbewoners. Dat kon dus niet. Haar creatieve oplossing was om een filmpje te maken met tips over fotografie. Mensen konden op die manier thuis aan de slag om te studeren. Daar achteraan kwam onze foto-inzendactie. De fotografe kiest daaruit de beste foto’s en wij vullen de website ermee. De winnaars winnen een positief cadeaupakket. Op de borden staan QR-codes, die weer verwijzen naar de winnaars en foto’s op onze site. We hebben kinderen van de basisschool erbij betrokken en positieve verhalen over de buurt laten schrijven en op de website geplaatst. Maar ook gedichten die bewoners hebben geschreven tijdens de bijeenkomsten. Allemaal resultaten verkregen door interactie, die mensen tot eigenaar van de buurt maken. Ze zien tastbare resultaten van hetgeen zij zelf gecreëerd hebben.”
Wandelingen. De borden zijn al een paar keer voorbij gekomen. Je vindt ze op meerder plekken in Bleierheide en Kerkrade-West. De bedoeling is dat men de borden bekijkt door bepaalde wandelroutes te volgen en zodoende inspiratie op te doen. Vormgeefster voor de plattegronden die ter beschikking staan is Aline Ploeg. Nogmaals Sidney: ,,Aline is onze vormgeefster. Zij heeft in deze periode voor ons twee mooie plattegronden gemaakt. Het zijn wandelroutes die langs de positieve borden leiden. Voor de ene moet je pakweg een uur uittrekken, voor de zo’n anderhalf uur. Je moet dan wel een beetje doorstappen. Zo hebben we voor de komende tijd een aantal wandelingen gepland staan. Je merkt dat het mensen goed doet. Door het samenzijn, het praten met elkaar tijdens de wandeling leer je elkaar kennen. Je krijgt meer begrip voor elkaar en ontwikkelt een band. Het positief leren denken, elkaar leren kennen en begrijpen is een proces en zo krijg je fijne en positieve resultaten. Ik sprak recentelijk nog een buurtgenoot die mij liet weten dat de borden hier en daar wat sparkles achterlaten. Het heeft dus effect op de mensen. Dat vond ik natuurlijk hartstikke leuk om te horen.”
Teamwork. De Stichting De Positieve Stad is er en resultaten zijn zichtbaar. Het ontbreekt niet aan animo en er is veel deelname van mensen. Het stemt positivo Sidney van den Berg tot een tevreden mens, getuige: ,,Ik wil gewoon graag maken, mensen samen brengen. Actief zijn met elkaar in plaats van passief zijn en klagen. Het is hier in Kerkrade een prachtige omgeving en het wordt alleen nog maar nog mooier op die manier. Iedereen heeft zijn ups en downs, goede dagen en minder goede. Leer elkaar kennen en krijg zo begrip voor elkaar. Dit is wat ik nu heb zien gebeuren. Vanaf de eerste meeting tot aan de wandeling nu. Het is een hechte groep geworden. Een team met eenzelfde doel. Dat is bijzonder en mooi om te zien. Mensen vragen mij wel eens wat is voor jou positiviteit? Dan luidt mijn antwoord: actief zijn. We moeten het zelf en samen doen. En: gaat niet bestaat niet.”
Uitbreiding versus kwaliteit en duurzaamheid. Bleijerheide en Kerkrade-West zijn genoemd als wijken waar het buurtwerk een impuls heeft gekregen door de impulsen van onze gesprekspartner. Het zou natuurlijk mooi zijn als de activiteiten kunnen worden uitgebreid naar andere plekken, maar Sidney hecht ook belang aan kwaliteit, niet zozeer aan kwantiteit. Hij zegt namelijk: ,,Uitbreiding kan tof zijn en hier willen wij ook naar kijken. Maar ik vind belangrijk dat het niet een eenmalig project is. En daar bedoel ik niet mee in meerdere wijken en de volgende plek. Het effect en de impact is belangrijker op de plekken waar wij nu actief zijn. Dat maakt het duurzaam. Dan creëer je een echte blijvende verandering. Het zou natuurlijk wel cool zijn om op meerdere plekken die borden te zien. Maar zoals eerder benoemd, de borden zijn niet meer dan een middel. Mensen moeten het samen invullen.”
Dankjewel Sidney voor dit openhartig interview. Blijf je positiviteit verspreiden.
Foto’s en Tekst Lidia Photography
