Farina 1709 is de enige echte Eau de Cologne.

In de jaren zestig van de vorige eeuw veroverde 4711 eau de cologne ook de Parkstad. Wat maar weinige weten is dat het zogenoemde Echt Kölnisch Wasser 4711 een clone en synthetische remake is van Farina Original Eau de Cologne. Farina, dat ook koningin Maxima tot haar klanten mag rekenen, is namelijk de moeder van alle parfums.

Giovanni Maria Farina (1657-1732) inwoner en gemeenteraadslid van Maastricht legde begin achttiende eeuw de basis voor Farina, de oudste mondiale parfumproducent. De geboren en getogen Italiaan adviseerde zijn neef Johann Baptist Farina om zich in Keulen te vestigen. Keulen, ook wel ‘het Rome van het Noorden’ genoemd, was in die tijd een potentiële parel in de Italiaanse handelsketen langs de Rijn tussen Maastricht en Basel.

Maar in Keulen, dat in de middeleeuwen was uitgegroeid tot de grootste metropool in Europa, mocht je je niet zomaar vestigen. Je moest om te beginnen katholiek zijn. Ook mocht geen concurrentie vormen voor bestaande beroepen of bedrijven. De Farina familie, afkomstig uit het in de provincie Verbano Cusio Ossola gelegen dorpje Santa Maria Maggiore, voldeed aan de eisen. Ze waren katholiek en gespecialiseerd in luxueuze artikelen: zijde, kant, kostbare specerijen en reukwaters. Het was een gat in de markt en sloot prima aan op het Rocco-tijdperk, waarin de bovenlaag van de samenleving zich nadrukkelijk in luxe wentelde. Een pré was bovendien dat de Farina’s meerdere talen spraken, waaronder Frans, in die tijd dé handelstaal

Reukwaters waren daarbij in die tijd daarbij meer dan welkom. De stank was bijna niet te harden. De grotendeels ongeplaveide straten in de stad waren bezaaid met menselijke en dierlijke uitwerpselen en ander afval. En wassen deden mensen zich hooguit met bier. Het water was door onder meer ververijen en leerlooierijen goeddeels verontreinigd. Huidige straatnamen in Keulen als Blaubach en Röthbach verwijzen nog naar die tijd.

Parfumeur met een bijzondere neus

Zijn onderneming vestigde Johan Baptist Farina in ‘Französisch Kram’, zoals het bedrijf heette. In 1708 trad ook Johann Baptists broer, Johann Maria Farina toe tot de onderneming de Großen Budengasse, dat in die tijd samen met Obenmarspforten de belangrijke verbinding tussen haven en markt vormde.  De parfumeur was uitgerust met een bijzondere neus. Die had hij van zijn grootmoeder, een Gennari, die tot de beroemdste Italiaanse ‘neuzen’ van de zeventiende eeuw behoorde. Zijn kennis van de essenties, van geurende plantenextracten, van etherische olie en de bereidingswijzen was groot. Met de geuren van zijn geboortegrond, zoals jasmijn en de 350 geurstoffen bevattende citrusvrucht Bergamot, vond hij een sublieme basis. Ook bracht hij de kunst van het destilleren mee naar Keulen. De verfijnde geur van Farina aqua mirabilis had vanwege de reine alcohol, daarbij ook nog een gunstige bijwerking tegen allerlei pijntjes.

‘Geur der Geuren’  

De ‘geur der geuren’, die de schepper herinnerde aan ‘een Italiaanse voorjaarsmorgen na de regen’, werd een wereldsucces. Napoleon gebruikte bijvoorbeeld 40 flesjes per maand van het beroemdste water ter wereld. De Franse keizer liet zelfs een speciale hak in zijn laars vervaardigen om dagelijks een flesje Farina 1709 Eau de Cologne bij de hand te hebben. Kostprijs, omgerekend naar huidige maatstaven, een slordige 70.000 euro.

‘Duft Museum’

Het Duft Museum in het Farina Haus Köln geeft anno heden nog altijd een opmerkelijke inkijk in de eeuwenlang overwegend blauwbloedig getinte klantenlijst.  Farina was ‘the Parfume of the Royalty, officieel hofleverancier van nagenoeg alle koningshuizen. Van Napoléon Bonaparte tot keizerin Elisabeth van Oostenrijk (Sissi) en van Koningin Emma en King Georg V tot Gustav V koning van Zweden en Indira Ghandi; alle waren ze verzot op het Kölnisch Wasser.

Zoals ‘de geur der geuren’ ook de zinnen en de fantasie betoverde van Mozart, Johann Wolfgang von Goethe, Marc Twain, Frans Lehár, Adenauer, Romy Scheider, Marléne Dietrich en prinses Diana en Bill Clinton. Zelfs prachtvrouwen als Máxima staan tegenwoordig nog op de Farina-afnemerslijst. Al willen ze daar in Keulen liever niet mee te koop lopen. Discretie is onverminderd een van de deugden van het ruim 300 jaar oude familiebedrijf.

Na de Eerste maar zeker de Tweede Wereldoorlog verdampte het Farina-imperium. Farina werd – als Duits bedrijf – de status van hofleverancier van koningshuizen ontnomen. Het altijd op kwaliteit en hogere inkomensklasse geënte Farina moest ook het antwoord schuldig blijven op de als paddenstoelen uit grond spruitende, parfummerken, die zich met synthetische gemaakte – en dus beduidend goedkopere – parfums en grootschalige marketingcampagnes en broodje aap verhalen met succes op de brede massa richten.

Het lang onaantastbare Farina werd een nichespeler. Na enkele experimentele dwalingen keerde de onderneming weer terug naar de roots. “Farina is weer 100 procent in familiehanden. Kwaliteit en exclusiviteit staan weer zoals van oudsher voorop”, zegt Johann Maria Farina, die de oudste onderneming van Keulen in de achtste generatie leidt. Woorden zonder overdrijving. Zo gebruikt Farina nog altijd zoveel mogelijk de oorspronkelijke, natuurlijke grondstoffen. Ook al is dat soms een tour de force. “De jasmijn moeten we tegenwoordig in Egypte halen, de bergamot in Calabrië. De 350 geurstoffen in de bergamot zorgen voor een afgerond geheel. Ons geluk is dat grote parfumconcerns nagenoeg alleen synthetische stoffen gebruiken. Daarom blijft de relatief kleine oogst voor ons haalbaar en betaalbaar.”

Naast original eau de cologne maakt Farina tegenwoordig ook parfums: twaalf voor vrouwen en twaalf voor mannen. ,,De meeste parfums zijn uniseks, maar als je als parfumeur een keuze moet maken tussen een mannen- of vrouwenparfum kun je het beste een mannenparfum maken.” Glimlachend: ,,Mannen kopen namelijk nooit een vrouwenparfum, is mijn ervaring.”

Eau de cologne is een van de bekendste parfumsoorten ter wereld, maar niet iedereen weet dat het de Franse vertaling is van Keuls water en oorspronkelijk echt uit de stad Keulen afkomstig is. In het Duftmuseum im Farina-Haus, hetzelfde huis waar de Italiaanse Giovanni Farina drie eeuwen geleden eau de cologne uitvond, leer je er meer over.

Johann Maria Farina gegenüber dem Jülichs-Platz GmbH,

Obenmarspforten 21 50667 Köln Deutschland

Tel: 49 (0) 221-2941709

Via de website van Farina http://www.Farina1709.com kun je zien op welke dagen rondleidingen zijn in het Farina Duftmuseum en kun je deze ook boeken meer info:

http://farina.org/duftmuseum-besuchen/#regdl=kategorien

http://farina.org/visit-the-fragrance-museum/#regdl=categories