Moeder en dochter, verweven als draden wol in Ut Bölke

Door de wol geverfd of twisten om de geitenwol? Of beide uitdrukkingen van toepassing zijn op de Till Vandeberg en Petra Runow zal ik moeten toetsen. En dus haal ik mijn breinaalden van zolder en stap ut Bölke binnen, het wolwinkeltje aan de Benzenraderweg, waar huiselijkheid de klant bij haar armen neemt.

Het was in Maart 1983 dat moeder Till de stoute schoenen aantrok en van haar grootste passie haar beroep maakte. Van alle creatieve talenten die ze bezat, gaf breien haar de meeste rust en ontspanning. Ze smeedde plannen en zorgde voor een winkeltje waar liefde en passie voor het ouderwetse handwerken samenkwam. Klanten moesten vooral persoonlijke geborgenheid vinden en met een tevreden gevoel de deur uit kunnen lopen. De naam ut Bölke -afkomstig van ’t Heerlens dialect- prijkt sinds die tijd aan de gevel.

Een lieve vriendin van Till, die helaas het aardse bestaan veel te snel moest verruilen voor het hemelse bestaan, sprong in de beginperiode bij. Samen gaven ze vorm aan ut Bölke, waarin Till haar klanten als koningen ontving en nog steeds ontvangt. Till is ondanks haar pensioengerechtigde leeftijd namelijk niet van plan om te stoppen. Haar winkel is haar hobby, dus waarom zou ze die willen opgeven? Als dochter Petra in 1987 haar opleiding Textiel en middenstand afrondt, twijfelt ze geen ogenblik. Lachend vertelt ze me dat ze vanaf het begin besmet is geraakt met het handwerkvirus. Onder het oog van haar moeder heeft ze de kneepjes van het vak geleerd. Dat haar moeder een strenge leermeester bleek te zijn, is voor Petra als beginneling een belangrijke randvoorwaarde geweest om het bedrijf van onderaf aan te ontdekken.

Ut Bölke is met Till en Petra aan het roer na zoveel jaar samenwerking een begrip en niet alleen in Heerlen. Hun klantenkring heeft zich door de jaren heen uitgebreid tot Amsterdam en eerlijk gezegd sta ik daar niet van te kijken. Tijdens het interview is de sfeer in het winkeltje zo ontspannen en rustig, dat ik niets anders kan dan achteroverleunen en genieten van de manier waarop zoveel Petra als haar moeder omgaan met de klanten, die zo af en toe komen binnendruppelen. Met veel geduld en een overduidelijke vakkennis op het gebied van breien, haken, borduren en kleur omarmen ze de klant en geven ze hun de aandacht, die je praktisch bijna nergens meer tegenkomt. Dit is de huiselijkheid waar ut Bölke prat op gaat. De tevredenheid van de klant staat hoog in het vaandel. Niemand gaat hier mopperend de deur uit.

Overduidelijk door de wol geverfd als het gaat om klantvriendelijkheid. Door de jaren heen hebben Petra en Till hun eigen klantenkring opgebouwd, al was dat in de beginjaren wel anders. Till was natuurlijk het vaste gezicht achter ut Bölke, terwijl Petra het vertrouwen van de klant nog moest winnen. Nu ze jaren verder zijn en een samenwerking van meer dan 30 jaar op hun naam hebben staan, ben ik benieuwd naar het geheim van deze samenwerking. Past de uitdrukking twisten om de geitenwol in hun straatje of zijn ze zo door de wol geverfd, dat het respect en de openheid het wint van eventuele wrijving? Lachend kijken Petra en Till elkaar aan. Natuurlijk is er wel eens onenigheid, maar dat komt in de beste families voor. Voor beiden staat het respect en het open staan voor elkaars mening voorop. Met als gevolg dat ze van elkaars kwaliteiten kunnen leren. Till leerde Petra de dienstbaarheid, terwijl Till ontdekte dat ze niet altijd alles hoefde uit te knobbelen voor klanten. Met een glimlach en een tikkeltje ontroering deelt Petra dat het een privilege is om samen met haar moeder de passie voor ut Bölke te mogen delen.

De stilte die valt is sereen. Mooi om stil te staan bij de liefde dat je iets al zolang kan en mag delen met je moeder. Bijzonder ook, als je je bewust wordt van de tijd die ze in de onderneming stoppen. Samen draaien ze de winkel, plegen overleg, doen ideeën op en gaan twee keer per jaar op pad om de grootste vakbeurs van Europa te bezoeken: op zoek naar de meest verantwoorde producten. Want verantwoord willen Petra en Till absoluut zijn. Hun keus voor fair trade, diervriendelijk en natuurlijke producten sluiten nauw aan bij hun bewustzijn voor de huidige wereldse problematieken. Ik knipper even met mijn ogen, als ik na een korte uitleg van Petra verward raak in het assortiment van draden, garen en wol die vanuit de dieren en planten ontwikkeld worden. Een nieuwe wereld gaat voor me open…

Dat breien rust en ontspanning geeft geloof ik graag. Till vindt het een vorm van afschakelen om de chaos van de huidige maatschappij even achter zich te kunnen laten. Dat Petra zich vier jaar geleden heeft toegelegd op het geven van workshops vind ik een waardevol onderdeel van de huiselijkheid binnen ut Bölke. Ik kan niets anders dan luisteren naar de overgave, die Petra heeft om haar vakkennis te verweven in lessen en in haar brei/haakcafé. Lessen waar beginners aan de hand van vaste patronen de eerste kneepjes leren, waarna ze hun eigen projecten kunnen ontwikkelen in het brei/haakcafé. Dat er ook een sociale kracht achter de workshops zit, ondervindt Petra elke keer weer. Hoe mooi is het dat mensen elkaar hier ontmoeten en dankzij hun gemeenschappelijke interesse voor het handwerken aan elkaar gewaagd zijn. En wie geen behoefte heeft aan de workshops kan gewoon terecht in ut Bölke zelf, want naast een winkeltje is het vooral ook een plek om te ontmoeten, te oefenen en vragen te stellen.

Toch is handwerken niet aan mij besteed. Die draden die steeds maar weer in de knoop raken… En ook al zoek ik graag het gezelschap van zowel Till als Petra op, mijn talent ligt toch bij schrijven. Want daarin overlappen onze gevoelens: zowel handwerken als schrijven zorgt voor een product dat we onder onze handen kunnen laten groeien. Iets waarmee ik na deze middag met een waardig gevoel aan de slag kan.

http://utbolke.nl/

Workshop: – 4 lessen van 2 uur. Kosten 15 euro per les.