Allerheiligen en Allerzielen wat is dat ook alweer?

Allerheiligen is een christelijke feestdag – jaarlijks op 1 november – waarop alle heiligen (ruim honderdduizend) van de rooms-katholieke kerk gezamenlijk worden vereerd en herdacht. Het feest wordt sinds de achtste eeuw gevierd. Op Allerzielen (2 november) worden alle gestorvenen herdacht. In alle rooms-katholieke streken worden de kerkhoven schoongemaakt en met bloemen versierd. De voorbereidingen voor beide feesten vinden vaak plaats op Allerheiligenavond. Allerheiligenavond wordt in het Engels Halloween of “All Hallows’ eve(ning)” genoemd. Met de kerkelijke feesten heeft het huidige Halloween niets meer te maken.

Allerheiligen en Allerzielen zijn de dagen waarop in de rooms-katholieke kerk de onderwerpen dood en leven na de dood aan de orde komen. De Byzantijnse kerk kende in de vierde eeuw al een gedenkdag op 13 mei voor alle heilige martelaren. Deze dag werd waarschijnlijk in de zevende eeuw in de rooms-katholieke kerk overgenomen. In de achtste eeuw werd de dag uitgebreid tot feestdag voor alle heiligen. Paus Gregorius IV riep deze dag in 837 uit als algemene en officiële rooms-katholieke gedenkdag voor alle heiligen en stelde de datum vast op 1 november. Een heilige is een titel die in het christendom wordt toegekend aan overleden personen die bijzonder rechtschapen en gelovig hebben geleefd.

In de Protestantse kerk wordt Allerheiligen niet gevierd, omdat deze heiligenverering afwijst. Dit sinds de Reformatie, de periode waarin mensen als Luther en Calvijn en grote groepen rond hen zich afscheiden van de traditionele katholieke kerk (de Beeldenstorm). Op 31 oktober wordt in de Protestantse kerk jaarlijks de Reformatiedag (Hervormingsdag) gehouden.

1 november was tot in de twintigste eeuw ook een belangrijke kalenderdag in het dagelijks leven, vooral van boeren en kooplieden. In de agrarische wereld was 1 november het begin van het winterseizoen en van de werkzaamheden binnenshuis (november is slachtmaand), de datum waarop de kachel en de winterkleren weer van zolder werden gehaald. Verder was 1 november de dag waarop lonen werden uitbetaald, nieuwe pachttermijnen ingingen en knechten en meiden in dienst traden. Ook de najaarsmarkten werden vaak op 1 november gehouden. Behalve voor het doen van winterinkopen was een bezoek aan de najaarsmarkt ook een gelegenheid om uit te gaan.

Officiële vrije dag

In veel Europese en Zuid-Amerikaanse landen is 1 november een officiële vrije dag en zijn winkels en overheidsinstellingen gesloten, o.a. in België, Duitsland, Frankrijk (Toussaint), Italië (Ognissanti) en Spanje (Día de Todos los Santos). In Zweden en Finland wordt Allhelgonadagen (Allerheiligen) met een officiële vrije dag gevierd op de zaterdag tussen 31 oktober en 6 november.

Foto®Parkstad Actueel/Lucho Carreno