Zelfs de hemel huilt mee bij onthulling Indië monument in Heerlen
Emotie puur. Pijn, verdriet, tranen, trots en uiteindelijk ook opluchting en oprechte blijdschap bij de onthulling van het Indië-monument in de Tuin van Dinger op het terrein van pensioenfonds APG in Heerlen vandaag. Met trillende bovenloop en vochtige ogen onthulde André Simon, voorzitter van de Stichting Waringin, samen met Heerlens zichtbaar bewogen burgervader Emile Roemer tijdens de eerste regionale Indie herdenking in Heerlen het monument dat door hemzelf is gestileerd naar het beeld van de boom die vroeger in Nederlands-Indië bij hem in de ouderlijke achtertuin stond.
Met heel veel respect voor het verleden naar heden en toekomst. Een monument niet alleen om te herdenken maar ook om herinneringen en ervaringen levend te houden. Als het ware een verplichting om de geschiedenis van Nederlands-Indië, Indische Nederlanders en allen die daar banden mee hebben door te geven aan de volgde generatie. Dat was de centrale boodschap die te beluisteren viel tijdens de eerste mooie ingetogen regionale Indië herdenking in Heerlen.
Velen hielden het amper droog bij de verhalen over de echte koloniale helden. Een Indische moeder die jaren na de bevrijding thuis aan de keukentafel soms nog steeds een Japans liedje zong. Door haar kinderen vol onbegrip gevraagd waarom ze een liedje zong in de taal van voormalige bezetters die enorme wreedheid zoveel leed hadden veroorzaakt volgde een bijna heroïsche verklaring. Door in het gevangenkamp een liedje in de Japanse moerstaal te zingen verkreeg ze soms een extra kommetje rijst waarmee ze haar familie in leven kon houden. 
15 augustus markeert de bevrijding van Nederland Indië maar ook het einde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Zelfs na de Japanse capitulatie werden nog vele geïnterneerde Nederlandse Indiërs naar bijvoorbeeld het toenmalig Frans Indochina vervoerd om dwangarbeid te verrichten. Twee dagen na het einde van Tweede Wereldoorlog riepen Soekarno en Hatta de Indonesische vrijheid uit en begon de onafhankelijkheidsoorlog.
geschiedenis betekent ook een poging doen om met die geschiedenis in het reine te komen. Aan Nederlandse zijde werden tijdens de Indonesië-oorlog opnieuw vele kinderen, vrouwen en mannen gedood door pemuda’s, jonge strijders. Vaak met onvoorstelbare wreedheid. Nederlandse Indischers die in de Tweede Wereloorlog voor volk en vaderland lees het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden hadden gevochten waren niet meer welkom en veilig in eigen land. Ook de oorlog die de Nederlandse staat ontketende na de uitroeping van de republiek Indonesië, was overigens barbaars. Het heeft echter tot 2012 geduurd voordat een Nederlandse ambassadeur, in het licht van de rechterlijk uitspraak over de zaak-Rawagede, een spijtbetuiging overbracht aan Jakarta.
Veel Nederlandse Indischmensen raakten na WO II en tijdens de aansluitende onafhankelijkheidsoorlog tussen wal en schip. Verdreven uit eigen land en eigen huis. En in Nederland niet echt welkom. André Simons zei het zo: “op school vroeg de leraar een Limburgse Nederlander, een Brabantse Nederlander, een Friese Nederlander en een Indische Nederlander. Wie hoort in dit rijtje niet thuis? 75 procent antwoordde de Indisch Nederlander.”
Het zorgde voor veel onbegrip maar vooral pijn en verdriet bij de eerste en tweede generatie Nederlandse Indiërs. Achteraf gezien in de tijd zorgt het ook voor veel onbegrip. We hebben zeker in Heerlen een gemeenschappelijk verleden met Nederland Indië stelde burgemeester Roemer. De mijnen en ook het treinspoor in Heerlen zijn ontwikkeld en gebouwd op basis van de kennis en ervaringen die ingenieur Henri Sarolea eerder in Sumatra opdeed. Ik ben dan ook bijzonder trots dat we nu in Heerlen deze eerste regionale Indië herdenking hebben mogen houden. Zoals ook op het gegeven dat we nu in Heerlen dit prachtige en ontzettend belangrijke Indië monument hebben. En dát op deze bijzonder locatie. Staatsmijnen ingenieur Dinger kwam immers uit Batavia (nu Jakarta) en legde de schitterende op Indië gebaseerde park aan.”
Erkenning van dat leed dat Nederlandse Indisch mensen is aangedaan staat centraal op de Indie herdenking op vanaf nu jaarlijks op 15 augustus in Heerlen zal plaatsvinden. Herdenken maar wel in de wetenschap dat de complexiteit van de gebeurtenissen in het verleden de huidige generaties noopt om niet te vergeten. kennis over te dragen maar óók om verder te kijken.
Foto’s®Parkstad Actueel/Lucho Carreno
