Mijnlamp keert terug op d’r Sjtaat
Burgerinitiatief D’r Sjtaat succesvol:Mijnlamp keert terug als mijnmonument
In 1952 verlichtte een enorme mijnlamp het Vredeshofje in Kerkrade. In 1953 was het lichtbaken in de duisternis en symbool voor saamhorigheid plotsklaps spoorloos verdwenen. Een burgerinitiatief om een nieuwe mijnlamp te laten maken en deze als blijvende herinnering aan de mijnen en de mijnwerkers terug te brengen in de wijk heeft succes opgeleverd. Vandaag is de gemeente Kerkrade gestart met de aanleg van fundament en de bekabeling voor aansluiting op het elektriciteit netwerk.
Niet één monument in de Kerkraadse wijk d’r Sjaat (Terwinselen) herinnert aan de staatsmijn Wilhelmina. De mijn waaraan de wijk zijn bestaan dankt en die een halve eeuw de levensader vormde van bewoners en plaatselijke middenstand. Politici in Limburg deden er in de jaren zeventig dan ook alles aan om het mijnverleden in recordtijd weg te poetsen. Een historische blunder want zonder verleden, geen heden en toekomst. Het besef lijkt na ‘het jaar van de mijnen’ langzaam doorgedrongen. Het initiatief van een burgercomité van d’r Sjaat, onder aanvoering van oud-mijnwerker Jan Jager en Jo Knobbe, auteur van het historische boek Staatsmijn Wilhelmina en Terwinselen, om een nieuwe mijnlamp te laten maken als blijvende herinnering aan de mijn en de mijnwerkers stuitte op vruchtbare bodem. Door ondersteuning van o.a. DSM, de gemeente Kerkrade, de gemeente Landgraaf, sponsorbijdragen en crowdfunding werd het benodigde bedrag van ca 10.000 euro gerealiseerd. De gemeente Kerkrade is vandaag gestart met de aanleg van de fundering en de aansluiting op het reguliere verlichtingsnetwerk.
Op zaterdag 29 september wordt het nieuwe mijnmonument onthuld door de burgmeester van Kerkrade Petra Dassen-Housen en initiatiefnemer Jan Jager. Een perfect moment want dit jaar is het honderd jaar geleden dat de parochie O.L.V. Onbevlekt Ontvangen in Terwinselen werd gesticht. En bovenal vijftig jaar geleden dat de staatsmijn Wilhelmina op de gemeentegrens van Kerkrade en Landgraaf de poort sloot. En het was ook ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Staatsmijnen dat d’r Sjaat in 1953 een joekel van een mijnlamp kreeg geschonken. De vier meter grote mijnlamp pronkte als een lichtbaken van herkenning op de splitsing van de Vloedgraafstraat en de Schaesbergerweg, nabij het Vredeshofje. De mijnlamp van metaal werd na enkele maanden afgebroken, naar verluid door Staatsmijnen – en is daarna spoorloos zoekgeraakt.
Aan de Wilhelminamijn herinnert nu alleen nog de mijnsteenberg, met daarop al sinds jaren de bekende overdekte skibaan van SnowWorld en de mijnwerkerskapel Heilige Barbara (beschermheilige van de mijnwerkers) aan de voet van de mijnberg, op Landgraafse gemeentegrond. In de oude mijnkolonie D’r Sjaat in Kerkrade is geen tastbare herinnering meer te vinden. Daar komt dus nu verandering in.
De nieuwe 2,15 meter hoge mijnlamp wordt op een door de buurtbewoners zelf gemetselde 35 cm hoge sokkel van hardsteen geplaatst op de hoek van de Vloedgraafstraat en de Schaesbergerstraat. De nieuwe mijnlamp, vervaardigd door edelsmid Jack Klaessen uit Heel, is van staal en krijgt na een coating behandeling een kleur van messing. Jo Knobbe heeft als ultiem eerbetoon aan kompels en mijnverleden al een beklijvend gedicht geschreven voor op de sokkel: ‘Voor hen die crepeerden. Voor hen die langzaam weg teerden. Voor hen die hun zinnen verloren. En voor hen die toch op Barbara zworen. Voor hen…. Het is voorbij koempels, rust zacht.’
Foto geleverd door Torena Publiciteit
