Na vaststelling van de nieuwe referendumverordening door Provinciale Staten, kan met minimaal 40.000 handtekeningen van Limburgse kiesgerechtigden een referendumverzoek vanuit de samenleving worden ingediend. Dit moet gebeuren binnen 6 weken nadat het besluit door Provinciale Staten genomen is. Indien dat lukt, schorsen Provinciale Staten de uitvoering van hun besluit en bepalen ze de referendumdatum die gelijk is aan de eerstvolgende verkiezingsdatum of binnen 12 maanden na het genomen Statenbesluit.
De uitslag, indien geldig, is politiek bindend. Voor de geldigheid van de uitslag wordt voorgesteld om een uitkomstdrempel of een opkomstdrempel in te voeren. De uitkomstdrempel bepaalt dat de ‘winnende’ meerderheid minimaal 1/3 van het aantal kiesgerechtigden omvat. De opkomstdrempel bepaalt dat minimaal hetzelfde opkomstpercentage gehaald wordt als bij laatste Provinciale Statenverkiezingen.
Voor ondersteuning van het houden, uitvoeren en evalueren van het referendum wordt een onafhankelijke referendumcommissie benoemd. Daarnaast stelt de referendumcommissie een burgerforum in. Dit burgerforum zal in aanloop naar het referendum de voor- en tegenargumenten van het onderwerp van het referendum doorlichten en de Limburgse samenleving van een burgeradvies voorzien. Het politiek bindend referendum en het burgerforum vormen daarmee een belangrijke versterking van de Limburgse representatieve democratie.
De Staatscommissie parlementair stelsel heeft op 13 december 2018 haar eindadvies ‘Lage drempels, hoge dijken’ gepresenteerd. Een van de zeven aanbevelingen was de invoering van een correctief bindend referendum. Tevens is er in 2018 was er door het Tweede Kamerlid Van Raak een wetsvoorstel ingediend tot wijziging van de Grondwet om een correctief referendum mogelijk te maken waarover ook in beide gevallen (het advies van de Staatscommissie én het wetsvoorstel Van Raak) de Raad van State in 2019 – mits goed gemotiveerd – overwegend positief adviseerde. Het College van Gedeputeerde Staten ziet de uitwerking van een correctief bindend referendum in Limburg als een invulling die ook voor het Kabinet inspiratie kan bieden in haar nadere standpuntbepaling richting het advies van de Staatscommissie. Het referendum is daarmee belangrijke aanvulling op de representatieve democratie. Tevens is het een nieuwe bouwsteen in het palet van mogelijkheden voor burger- en beleidsparticipatie, geschetst in de nieuwe Nota Burgerparticipatie 2020-2023 die eveneens aan Provinciale Staten is aangeboden. Op talloze beleidsterreinen wordt ruimte en steun geboden aan Limburgers om actief te participeren. Ook de Burgertop Limburg, een initiatief van Provinciale Staten waarin ruim 4.500 burgers hebben geparticipeerd en waarbij wordt gewerkt aan een vervolg, heeft de interesse gewekt van andere overheden. Limburg kent vruchtbare grond voor bestuurlijke vernieuwingen en de opgedane ervaringen worden daarom actief gedeeld met het Kabinet.
