Werkingsmechanisme immuunreactie bij COVID-19 ontrafeld
Bij ernstig COVID-19 kampen patiënten met levensbedreigende complicaties, zoals trombose, bloedklontering, in de bloedvaten van vooral de longen maar ook in andere organen. Nederlandse onderzoekers laten zien dat, maar ook hoe, de immuuncellen het lichaam aanzetten tot trombose en hoe een nog experimenteel medicijn kan helpen deze cellen in toom te houden.
Het immuunsysteem probeert het virus dat COVID-19 veroorzaakt, SARS-CoV-2, vanaf het begin van de besmetting op te ruimen. Deze strijd loopt meestal in het voordeel van de patiënt af. Echter, neutrofielen, belangrijke cellen van het immuunsysteem, gaan soms te ijverig aan de slag, zo ontdekten onderzoekers van het Maastricht UMC+. De cellen gooien letterlijk een net van DNA-vezels uit om daarmee ziekteverwekkers te vangen. Hebben ze beet, dan ruimt het lichaam de neutrofielen met de gevangen ziekteverwekkers op. Maar nu blijkt dit vissen met DNA een nadeel te hebben: het activeert de bloedstolling wat op zijn beurt kan leiden tot trombose en schade aan de bloedvaten. De onderzoekers toonden dit stapsgewijs aan met in Maastricht ontwikkelde testen. De onderzoekers zagen deze netten vrijwel uitsluitend bij de ernstig zieke mensen met COVID-19 en longtrombose.
Ontwikkeling medicijn
Samen met collega’s van het Amsterdam UMC en Charité-Universitätsmedizin in Berlijn testten de Maastrichtenaren vervolgens een nog experimenteel medicijn bij mensen met ernstig COVID-19. Het medicijn, een antilichaam gericht tegen eiwit C5a voorkomt dat neutrofiele cellen te actief worden en hun net uitgooien. Het middel blijkt veilig en lijkt werkzaam, de kans op overlijden bleek te halveren bij de behandelde patiënten. Vervolgonderzoek zal de werkzaamheid van het antilichaam tegen eiwit C5a moeten bevestigen in een grotere groep patienten. De voorlopige bevindingen zijn onlangs gepubliceerd in twee toonaangevende medische vakbladen. Eens te meer wordt duidelijk dat onderzoek naar het onderliggende mechanisme de basis vormt van het logisch inzetten van nieuwe medicijnen bij COVID-19. Deze integrale aanpak met geavanceerde onderzoekstechnieken om het immuunsysteem direct te koppelen aan de stolling en veranderingen in de bloedvaten biedt veel meer mogelijkheden om een gerichtere behandeling voor deze kwetsbare patiënten groep in te zetten. “Dit kan levens redden, maar ook de gevreesde lange termijn problemen bij COVID-19 beperken”, aldus immunoloog en onderzoeksleider Pieter van Paassen.
Foto Communicatie UMC+
