Grensarbeid in het thuiskantoor: bilateraal akkoord tussen Nederland en België
Onlangs is een eerste stap gezet op weg naar een overeenkomst tussen Nederland en België: de kwestie van de classificatie als vaste inrichting is opgelost. Een teken van hoop voor de duizenden grenspendelaars in de Euregio Maas-Rijn en een klein succes van het bewustmakingswerk van de GrensInfoPunten en de EGTS Euregio Maas-Rijn (EMR).
De vraag hoe om te gaan met thuiswerk gerelateerde kwesties bij grensoverschrijdende tewerkstelling bleef een controversieel onderwerp, zelfs na het einde van de coronavirus pandemie. De pandemie gerelateerde vrijstellingen in het kader van de coördinatie van de sociale zekerheid voor grensoverschrijdende telewerkers werden vervangen door een nieuwe raamovereenkomst op 1 juli 2023 en verduidelijkten veel open vragen op het gebied van sociale zekerheid.
Deze verordening had echter alleen betrekking op de sociale zekerheid. De in bilaterale overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belastingheffing vastgelegde belastingregelingen werden door de kaderovereenkomst onverlet gelaten en zorgden in veel grensoverschrijdende constellaties, met name in het grensgebied van de Euregio Maas-Rijn, voor voortdurende irritatie met betrekking tot de juiste belastingheffing in grensoverschrijdende thuiskantoorzaken. Juist vanwege de complexe probleemconstellaties over de verschillende grenzen van de Euregio Maas-Rijn heen heeft de EMR zich van meet af aan ingespannen om enerzijds de directe advisering van de betrokkenen actief te ondersteunen en anderzijds het politieke bewustzijn van de belanghebbenden in de EMR te vergroten. Hiertoe werden informatiebijeenkomsten georganiseerd door de GrensInfoPunten, studies uitgevoerd in samenwerking met het ITEM (Instituut voor Transnationale en Euregionale Grensoverschrijdende Samenwerking en Mobiliteit) en, last but not least, werd een open brief gestuurd naar de verantwoordelijke (regionale en nationale) ministers van Financiën in Duitsland, België en Nederland met een verzoek om corrigerende maatregelen, dat werd gesteund door alle Euregio’s langs de Duits-Belgische en Nederlandse grenzen.
Dit engagement van de hele Euregio lijkt nu zijn vruchten te hebben afgeworpen, althans wat betreft de bilaterale relatie tussen België en Nederland. Op 8 december 2023 is het op 23 november 2023 gesloten akkoord tussen de bevoegde autoriteiten van Nederland en België over de interpretatie van artikel 5 van het belastingverdrag (vaste inrichting) in het geval van thuiswerkende werknemers gepubliceerd in de Staatscourant van het Koninkrijk der Nederlanden.
De overeenkomst is bedoeld om werkgevers in Nederland en België duidelijkheid te verschaffen over welke elementen met name van belang zijn bij de beoordeling of werknemers die thuiswerken in hun woonland een vaste inrichting vormen in de zin van artikel 5 van de overeenkomst. In de praktijk kan worden aangenomen dat de thuiswerkplek van een werknemer (woonachtig in een verdragsluitende staat) in ieder geval geen vaste inrichting vormt voor zijn werkgever (een vennootschap van de andere verdragsluitende staat) als de werknemer 50% of minder van zijn arbeidstijd voor de betreffende werkgever thuis werkt gedurende een periode van 12 maanden die begint of eindigt in het betreffende belastingjaar. Een regeling met betrekking tot de inkomstenbelasting van werknemers is in dit verband echter nog in behandeling.
Dit is een eerste belangrijke stap op weg naar een oplossing voor de resterende twistpunten. We zullen dit proces blijven volgen en hopen soortgelijke oplossingen tot stand te kunnen brengen voor andere grensregio’s in de EMR, met name de regio’s die grenzen aan Duitsland.
Foto en Tekst: Euregio Maas-Rhein
