Rechtszaken over livestream-misbruik: een nieuwe vorm van kindersekstoerisme
In de afgelopen week stonden twee Nederlandse mannen terecht voor het bekijken van seksueel misbruik van Filipijnse kinderen via livestreams. Het Openbaar Ministerie (OM) luidt de noodklok over deze gruwelijke ontwikkeling, die zij bestempelen als een nieuwe vorm van kindersekstoerisme. De coronapandemie heeft bijgedragen aan een zorgwekkende toename van dit type misbruik, waarbij daders vanuit hun eigen huis gruweldaden laten uitvoeren aan de andere kant van de wereld.
Een nieuwe vorm van kindersekstoerisme
Linda van den Oever, officier van justitie en landelijk verantwoordelijk voor de aanpak van kinderporno, beschrijft deze praktijken als “de nieuwe vormen van ouderwets kindersekstoerisme.” In het verleden reisden daders naar verre landen om kinderen te misbruiken, maar nu kunnen zij hetzelfde bereiken met een klik op de knop. “De klant in een westers land betaalt voor het misbruiken van een kind aan de andere kant van de wereld,” aldus Van den Oever. Het aantal gevallen neemt wereldwijd toe, en steeds vaker stuiten opsporingsdiensten op beeldmateriaal van deze verontrustende livestreams.
De zaak van de 55-jarige almeloër
Een van de mannen die deze week terechtstaat, is een 55-jarige man uit Almelo. Hij wordt ervan beschuldigd jarenlang te hebben betaald om het seksueel misbruik van twee minderjarige meisjes in de Filipijnen via een webcam te bekijken. Deze zaak kwam aan het licht door een toevallige ontdekking: tijdens een verkeerscontrole zag een agent dat de verdachte een naaktfoto op zijn telefoon ontving. De verdachte gaf onmiddellijk toe dat het om kinderporno ging, wat leidde tot verder onderzoek en de onthulling van zijn betrokkenheid bij livestream-misbruik.
Een 26-jarige verdachte uit spijk voor de rechter
Naast de zaak in Almelo, komt ook een 26-jarige man uit Spijk deze week voor de rechter. Hij wordt ervan beschuldigd betaald te hebben voor het laten uitvoeren van seksuele handelingen door een Filipijns kind voor de webcam. Deze zaken zijn echter slechts het topje van de ijsberg, zoals het OM benadrukt. De opsporing van dergelijke daders is buitengewoon lastig, omdat het misbruik vaak plaatsvindt in 1-op-1-livestreams, zonder dat er opnames worden gemaakt.
Filipijnen: het epicentrum van livestream-kinderporno
De Filipijnen worden gezien als een van de grootste productielanden van kinderporno, met name via livestreams. Volgens een rapport van de hulporganisatie International Justice Mission (IJM) en de Universiteit van Nottingham werden in 2022 naar schatting 470.000 kinderen op de Filipijnen misbruikt, wat neerkomt op 1 op de 100 kinderen in het land. Deze verontrustende cijfers wijzen op een diepgeworteld probleem, dat mede wordt veroorzaakt door de armoede, het wijdverbreide gebruik van internet en de internationale contacten in het land.
De rol van armoede en cultuur
De armoede op de Filipijnen speelt een grote rol in het wijdverspreide misbruik. Veel gezinnen zien het livestreamen van seksueel misbruik als een makkelijke manier om geld te verdienen. Vaak zijn het de directe familieleden – moeders, zussen, nichten – die de kinderen dwingen deel te nemen. “De aanhoudende vraag uit het Westen houdt deze vorm van misbruik in stand,” zegt officier van justitie Van den Oever. De ernst van kindermisbruik wordt echter niet overal ingezien, en er heerst een taboe op het bespreken van dit onderwerp in de Filipijnse cultuur.
De moeilijke opsporing van westerse klanten
Hoewel er deze week in Nederland mannen terechtstaan, is het wereldwijd slechts een fractie van de daders die worden opgespoord. Het OM legt uit dat de opsporing van Westerse klanten moeilijk is vanwege de aard van de livestreams. Zonder opnames is het moeilijk om bewijs te verzamelen. Bovendien maken daders gebruik van versleutelde chat- en videoapps, wat het werk van opsporingsdiensten verder bemoeilijkt.
De rol van techbedrijven en internationale samenwerking
Volgens IJM moeten techbedrijven meer doen om livestream-misbruik tegen te gaan. Zij dragen een verantwoordelijkheid voor de inhoud op hun platforms en zouden beter moeten controleren op illegale activiteiten. Wanneer de politie toch op beelden stuit, wordt er alles aan gedaan om de kinderen te identificeren en hen uit de misbruiksituatie te halen. Dit gebeurt vaak in nauwe samenwerking met de autoriteiten in de Filipijnen, waar strenge straffen staan op het mogelijk maken van dit soort misbruik.
De langetermijngevolgen van livestream-misbruik
Het stoppen van misbruik is niet alleen cruciaal voor de directe slachtoffers, maar ook om een negatieve spiraal te doorbreken. Van den Oever wijst erop dat sommige slachtoffers later zelf betrokken raken bij het misbruik van anderen, zoals broertjes of zusjes. Dit onderstreept de noodzaak van een daadkrachtige aanpak en intensieve internationale samenwerking om deze praktijken een halt toe te roepen.
Conclusie: een complex probleem met wereldwijde implicaties
Livestream-misbruik van kinderen is een groeiend probleem dat niet gebonden is aan landsgrenzen. De technologie die dit misbruik mogelijk maakt, heeft de wereld kleiner en gevaarlijker gemaakt voor kwetsbare kinderen in arme landen zoals de Filipijnen. De opsporing en bestrijding van deze misdaden vereisen een wereldwijde inspanning en de inzet van zowel justitie, technologiebedrijven als hulporganisaties. Alleen dan kunnen we deze moderne vorm van kindersekstoerisme effectief aanpakken en de slachtoffers de bescherming bieden die ze verdienen.
