Concertseizoen 2019-2020 philharmonie zuidnederland in teken van 75 jaar vrijheid
De philharmonie zuidnederland is een bruisend symfonieorkest voor iedereen en van alle leeftijden. Het orkest heeft een heldere visie op de toekomst. Met serie-abonnementen in 9 speelsteden en 32 concertprogramma’s die zich vertalen in 96 concerten op 20 verschillende locaties, is philharmonie zuidnederland ook in 2019-2020 een orkest dat ertoe doet in Zuid-Nederland én daarbuiten. Het nieuwe programma dat in het teken staat van 75 jaar vrijheid vertelt het verhaal van een orkest dat doorlopend zijn grenzen verlegt en op zoek is naar mooie, nieuwe concertformules met vele premières, terwijl ondertussen de geliefde repertoirestukken op het hoogste niveau uitgevoerd worden.
Illustratief is de voortgang van de succesvolle reeks Meisterkonzerte Aachen, het vervolg van het MCICM, bijzondere projecten tijdens bijvoorbeeld Cultura Nova en November Music, een intrigerende focus op Bach, de samenwerking met eersteklas koren, interessante debuten van solisten en dirigenten, excellente gastdirigenten. Mar óók het voortzetten van kwalitatief hoogstaande educatieprogramma’s, talentontwikkeling en uiteraard de als altijd inspirerende samenwerking met chef-dirigent Dmitri Liss.
Daarnaast blijft de aanwezigheid in de regio op alle mogelijke manieren van levensbelang: van Limburgse Kerst via de unieke HAFA-concerten tot de populaire Carnavals- en Vastelaovendconcerten. De philharmonie zuidnederland staat namelijk midden in de samenleving en beschouwt kunst en muziek niet alleen als iets voor in de concertzaal, maar als iets dat een significante bijdrage levert aan de samenleving en kwaliteit van leven van alle inwoners in Zuid-Nederland.
Juist vanwege de regionale verbinding staat het concertseizoen deze keer in het teken van 75 jaar vrijheid. Er wordt uitgebreid stilgestaan bij de bevrijding van de zuidelijke Nederlanden die vanaf september 1944 plaatsvond. ‘Muziek is een grote kracht bij het herdenken en vieren’, zegt intendant Stefan Rosu. ‘Het verdiept de betekenis van het moment door emotie’. En emotie is precies wat philharmonie zuidnederland in het verlengde van grote betrokkenheid ook dit seizoen optimaal biedt.”
75 jaar vrijheid
Op 5 mei 2020 is het officieel 75 jaar geleden dat Nederland geheel bevrijd werd van de Duitse overheersing. Eerder al, in het najaar van 1944, werden de zuidelijke Nederlanden grotendeels heroverd en ontdaan van het nazi-juk. Reden voor philharmonie zuidnederland om het gehele seizoen stil te staan bij dit heuglijke feit en 75 jaar vrijheid als een rode draad door de concertprogramma’s te weven. Dat begint al direct bij het spectaculaire openingsconcert van het seizoen onder leiding van chef-dirigent Dmitri Liss met Mahlers Tweede Symfonie, ‘Auferstehung’. ‘Als je de bijnaam van deze symfonie bekijkt in het licht van de wederopstanding van een stad, de opbouw van een nieuw leven, is die symfonie het meest relevante werk voor onze bevrijdingsconcerten’, aldus programmeur Jos Roeden over dit programma dat in samenwerking met Stichting 18 september en Liberation Concert Margraten tot stand is gekomen. Ook verder in het seizoen komt het thema oorlog en bevrijding in vele facetten langs. Zo geven componisten als Respighi, Ravel en Britten een pacifistisch alternatief in hun werk en laten andere componisten zoals de Amerikaan Samuel Barber in zijn Tweede Symfonie en Richard Danielpour in zijn Elegies een directe of indirecte betrokkenheid doorschemeren. Ook werken van Henri Dutilleux, Henryk Gorecki, Felix Mendelssohn, Bohuslav Martinu, Antonin Dvořák en Igor Stravinsky dragen bij om 75 jaar vrijheid op velerlei wijzen muzikaal te herdenken.
Meisterkonzerte Aachen. De internationale ambities van het orkest komen onder andere samen in de succesvolle serie Meisterkonzerte Aachen. Sinds vorig seizoen heeft het orkest met veel succes de rol van producent van deze serie in het Eurogress in Aken overgenomen. Hiermee vervult philharmonie zuidnederland als een van de grootste kunstinstellingen in Zuid-Nederland een ware voortrekkersrol als culturele ambassadeur in de Euregio. Vanwege het enthousiaste publiek en de stijgende bezoekersaantallen krijgt deze ambitieuze serie dit seizoen vorm in maar liefst zes concerten, waarbij philharmonie zuidnederland er drie zelf verzorgt (onder andere het concert met Mahlers Tweede Symfonie en een concert met Sjostakovitsj’ Zesde Symfonie onder leiding van Dmitri Liss). Drie concerten komen voor rekening van gastorkesten. Dit seizoen heeft philharmonie zuidnederland het Royal Scottisch National Orchestra, Brussels Philharmonic en het jonge, Engelse multiculturele Chineke! Orchestra uitgenodigd. Dit laatste orkest, dat bestaat uit musici afkomstig uit etnische minderheidsgroepen, staat net als philharmonie zuidnederland voor ‘verandering en verscheidenheid in klassieke muziek’.
Voortgang MCICM. Onderzoek naar verandering in de wereld van de klassieke muziek, komt tot uiting in diverse innoverende projecten. Naast de ontwikkeling van nieuwe concertformules zoals i-Classics is vooral het door intendant Stefan Rosu geïnitieerde Maastricht Centre for the Innovation of Classical Music (MCICM) van groot belang. Dit interdisciplinarie onderzoekscentrum ondersteunt de vernieuwingen in de klassieke muzieksector. Het is een samenwerking tussen philharmonie zuidnederland, Universiteit Maastricht en Zuyd Hogeschool. Het MCICM onderzoekt de relatie tussen de veranderende klassieke muziek praktijk en de maatschappelijke context waarin dit plaatsvindt. Daarnaast worden er voorstellen gedaan voor nieuwe concertformules die philharmonie zuidnederland in de praktijk brengt. Op dit moment worden de projecten voor seizoen 2019-2020 samengesteld. Op een later moment zal de definitieve invulling hiervan bekend worden gemaakt.
Bijzondere projecten. Zoals elk seizoen biedt philharmonie zuidnederland een aantal bijzondere programma’s die ontstaan zijn in samenwerking met andere organisaties. Zo speelt het orkest op 29 augustus tijdens Cultura Nova live de muziek bij de beroemde zwijgende film Modern Times van Charlie Chaplin. Onder leiding van specialist Timothy Brock komt de sfeer van oude bioscooptijden tot leven.
Ook tijdens November Music zorgt philharmonie zuidnederland altijd voor een even bijzondere als spraakmakende bijdrage. Deze keer openen de blazers van het orkest het festival met Stravinsky’s fameuze Symphonies of wind instruments. Verder brengen de blazers onder leiding van Karel Deseure het speciaal voor het orkest in combinatie met zang en elektrische gitaar geschreven Twin Twinkler van Stan Westerhus en de wereldpremière van Division, in opdracht van November Music geschreven door Jesse Passenier. Dit werk, met een hoofdrol voor zanger Ruben Hein is een ode aan de bevrijding van ’s Hertogenbosch eind oktober 1944.
Tijdens de jaarlijkse Componistendag in Maastricht staat Igor Stravinsky centraal. De philharmonie zuidnederland zorgt onder leiding van chef-dirigent Dmitri Liss voor een fenomenaal sluitstuk van deze dag met Stravinsky’s Le sacre du printemps, diens Vuurvogel Suite en het Vioolconcert. Voor dat laatste werk neemt Liss de Russische violist Sergej Krylov mee.
Focus op Bach. Cellist Mario Brunello bekleedt dit seizoen wederom de Haydn-Chair, die vorig seizoen in het leven geroepen is om diepgaand aandacht te besteden aan de basis van het symfonieorkest: de Weense Klassieken. Hij zet zowel spelend als dirigerend in drie programma’s Johann Sebastian Bach, de peetvader van de Weense Klassieken, in perspectief. Aan de hand van de Brandenburgse Concerten brengt hij met philharmonie zuidnederland de invloed van Bach op latere componisten in kaart. Zo staan tijdens het eerste concert van de trilogie ‘Bach met Brunello’ Bachs Derde en Vijfde Brandenburgse Concert naast Boccherini’s Vijfde Celloconcert en het twintigste-eeuwse Klavecimbelconcert van Henryk Gorecki op de lessenaar. In het tweede concert klinken de wereldpremière van Fiumara’s Deprez XL en Stravinsky’s Suite Italienne. Tot slot doet Brunello samen met de Italiaanse violist Giuliano Carmignola de invloed van Bach op Haydn en Mozart uit de doeken. Omdat het orkest dit seizoen verder ook zowel Bachs Matthäus-Passion (onder leiding van Stephan McLeod) als diens Johannes-Passion (onder leiding van Peter Dijkstra) uitvoert ‘zou je dit met recht een Bachjaar kunnen noemen’, aldus intendant Stefan Rosu. ‘Een groot avontuur voor een symfonieorkest.’
Samenwerking met koren. Bijzonder dit seizoen is de samenwerking met vele gerenommeerde koren. Zoals de Tweede Symfonie van Gustav Mahler met het Brabant Koor en Studium Chorale, The Shadow of Times van Dutilleux met leden van het Nationaal Jeugdkoor, Bachs Johannes-Passion met Vocaal Ensemble MUSA en diens Matthäus-Passion met Studium Chorale. Verder verdiept philharmonie zuidnederland zich samen met het Brabant Koor in het oude Mesopotamië met Martinu’s epische Reflection on Gilgamesh. En niet te vergeten is er natuurlijk de samenwerking met de topzangers van het Groot Omroepkoor in Mozarts bloedstollende Requiem.
Excellente gastdirigenten en solisten. Uiteraard maakt philharmonie zuidnederland voor de seizoenprogramma’s dankbaar gebruik van gastdirigenten en solisten met wie het orkest enerzijds al een duurzame relatie heeft en die anderzijds zo veelbelovend zijn dat het orkest ze graag uitnodigt voor een debuut. Zo staan geliefde gastdirigenten als Claus Peter Flor, Hans Graf en Hartmut Haenchen voor het orkest in werken als Mahlers Zevende Symfonie, Beethovens Pastorale en Bruckners Zevende. Verder staan er spannende debuten op het programma door Jun Märkl, Olari Elts, Michele Mariotti, Risto Joost, Case Scaglione en Valentin Uryupin.
Ook de solisten die in seizoen 2019-2020 langskomen voegen veel toe aan de muziekbeleving. Internationale sterren als pianist Benjamin Grosvenor, de violisten Giuliano Carmignola en Carolin Widmann, gitarist Cañizares en cellist Nicholas Altstaedt spelen onder andere Mozarts Jeunehomme, diens Sinfonia Concertante, Brittens Vioolconcert, het beroemde Concierto de Aranjuez van Rodrigo en Elgars Celloconcert. Ook wereldwijd vermaarde Nederlanders als sopraan Lenneke Ruiten en alt Karin Strobos (Mozarts Requiem), violiste Simone Lamsma (Barbers Vioolconcert), pianist Hannes Minnaar (Ravels Pianoconcert in G), blokfluitist Erik Bosgraaf (Fiumara’s Desprez XL) en de gebroeders Jussen (Takemitsu’s Quotion of Dreams) geven acte de présence.
Verder wordt reikhalzend uitgekeken naar het debuut van vioolsolist Augustin Hadelich. Zijn ster reist momenteel tot ongekende hoogte en op zijn Stradivarius viool uit 1723 zal hij soleren in Mendelssohns Vioolconcert. ‘Een bijzondere musicus die persoonlijk spel heel integer met de intentie van de componist verenigd’ – aldus intendant Stefan Rosu.
Van chef-dirigent Dmitri Liss tot Opera Zuid en indrukwekkende premières . Omdat philharmonie zuidnederland in alle programma’s daadwerkelijk meer biedt dan de standaardformule ouverture, soloconcert, symfonie, heeft elk abonnementsconcert wel iets spannends, nieuws of verrassends. Zo dirigeert chef-dirigent Dmitri Liss naast Mahlers Tweede Symfonie onder andere een zelf samengestelde Suite uit Tsjaikovski’s Notenkraker, Stravinsky’s Sacre, Rachmaninovs Derde Symfonie en Rodrigo’s fameuze Concierto de Aranjuez dat op het programma staat naast Dvořáks Negende Symfonie.
Daarnaast brengt philharmonie zuidnederland met vaste partner Opera Zuid naast Mozarts Die Zauberflöte ook Brittens A Midsummer Night’s Dream, en zorgen Nederlandse premières van werk van Moussa, Clyne en Glanert en de wereldpremière van Desprez XL van Anthony Fiumara voor de nodige actualiteit.
philharmonie zuidnederland in de regio. De philharmonie zuidnederland is een orkest met nationale en internationale ambities, maar ook en vooral een orkest dat er is voor de regio Zuid-Nederland. Het orkest beschouwt het als zijn plicht om niet alleen symfonische concerten op het hoogste niveau aan te bieden, maar ook om daadwerkelijk betrokken te zijn bij alles wat er in de regio speelt.
Daarom zijn regionale evenementen als het Liberation Concert in Margraten, de Vastelaovendconcerten in Limburg en de Carnavalsconcerten in Noord-Brabant, Limburgse Kerst, de Nieuwjaarsconcerten (dit seizoen onder leiding van Wayne Marshall) en Opera op de Parade elk seizoen weer van groot belang voor het orkest. Een ideale mogelijkheid om symfonische klasse en regionale zaken te verenigen en zo de band met het publiek in de regio te versterken.
Educatie is een belangrijk speerpunt van het orkest. De philharmonie zuidnederland is trots op haar educatieve programma. Met kleine ensembles reizen musici van het orkest naar de jongste leerlingen van het primair onderwijs toe. In de vertrouwde omgeving van de school scharen zij zich rond de speelvloer om de muziek op grijpbare afstand met open mond op zich in te laten werken. Wanneer de leerlingen oud genoeg zijn, komen zij met hun klas zelf naar de concertzaal of het theater. Aan scholieren van het voortgezet onderwijs biedt philharmonie zuidnederland bijzondere, op maat gemaakte ontmoetingen. Ook hen brengen we in direct contact met live muziek en onze musici, bij voorkeur in een bijzondere omgeving, zoals bijvoorbeeld een museum. Zo biedt philharmonie zuidnederland jonge mensen tal van magische momenten om betoverd te raken door muziek.
Talentontwikkeling en toekomst. In het verlengde van de educatie aan de basis van de muziekbeleving maakt philharmonie zuidnederland zich sterk voor talentontwikkeling. Niet alleen via de HAFA-concerten die zorgen voor een directe band tussen het orkest en de voor de regio Zuid-Nederland zo belangrijke harmonie- en fanfarewereld, maar ook door ondersteuning op de weg naar professionele muziekbeoefening. In samenwerking met instanties als het Conservatorium Maastricht en de Academy of Music and Performing Arts (Fontys Conservatorium) verzorgt philharmonie zuidnederland een Orkestacademie waarvoor jonge conservatoriumstudenten auditie kunnen doen. Ze krijgen op deze wijze inzicht in de praktijk van de professionele orkestmusici. Zo geven we iedereen de kans om kennis te maken met klassieke muziek én stellen we jonge talenten in de gelegenheid professionele ervaringen op te doen. Op deze manier waarborgt philharmonie zuidnederland de toekomst van de klassieke muziek.
Nieuwe brochure
Alle abonnementsconcerten en andere activiteiten zijn terug te vinden in de nieuwe seizoensbrochure. Deze verschijnt op 13 april en kan besteld worden via de website www.philharmoniezuidnederland.nl die verder ook alle relevante informatie bevat.
Foto geleverd door Torena Publiciteit
