Straatcoaches in Brunssum

Ze zijn geen politie, zegt Ilkay. “We verbieden niet, we verbaliseren niet. Onze aanpak is vooral contact zoeken met de jongeren, het gesprek aangaan, hun vertrouwen winnen, een band opbouwen. En vanuit die vertrouwensbasis jongeren aanspreken op hun gedrag”.

Het zijn vaak jongeren die op school niet goed meekomen, of in kwetsbare thuissituaties zitten. Soms is er alcohol of drugs in het spel en gaat het om jongeren die gevoelig zijn voor de verleidingen van de criminaliteit. “Wij proberen ze bij te brengen wat ze niet altijd vanzelf, van huis uit, hebben meegekregen”, zegt Ilkay. “We proberen te voorkomen dat ze van kwaad tot erger gaan”.

Dat is de kerntaak van de straatcoaches: preventie. Dus hebben ze ook veel overleg met andere hulpverleners. De gemeente. Onderwijs. Jongerenwerkers. “Ons doel is: voorkom dat ze op een glijdende schaal terecht komen. Hou ze uit de criminaliteit. Laat ze zien dat het ook anders kan. In veel gevallen weten ouders niet hoe hun kind zich buiten gedraagt”.

Belangrijk is hoe je de jongeren aanspreekt, zegt straatcoach Daniël. “Wij spreken straattaal. De taal van de jongeren. Daarmee laten we zien dat we ze snappen. Dat we ze respecteren. En dat we er zijn om ze te helpen”.

Ilkay: “En we laten ons niet de kaas van het brood eten. Die jongeren krijgen respect van ons. Wij verwachten omgekeerd hetzelfde. Wij kennen de straatcultuur. Als ze dat in de gaten hebben, als ze merken dat je hen begrijpt, dan krijg je meer gedaan. Niet bij iedereen. Je blijft jongeren houden die lak hebben aan alles. Dat accepteren we niet, dat laten we ook heel duidelijk merken. Maar we zijn er vooral voor degenen die gewoon gehoord willen worden. Die aangesproken willen worden in een taal die ze begrijpen. En die bereid zijn om dingen van je aan te nemen. Dat is de sleutel van onze aanpak”.

Die aanpak werkt. De resultaten over de eerste zes maanden waren zo bemoedigend dat de gemeente begin dit jaar besloot om de inzet van de straatcoaches te verlengen. Ze blijven nu in ieder geval tot eind 2021 in Brunssum. In die tijd willen de straatcoaches verder als bruggenbouwers. Want dat zijn ze, zegt Ilkay. “We bouwen bruggen voor jongeren die daarmee toegang krijgen tot een fatsoenlijke toekomst. Maar we bouwen ook bruggen tussen de jongeren en omwonenden. Daar bestaat vaak nog te veel onbegrip”. De samenleving is veranderd, legt Daniël uit. “We accepteren minder van elkaar. Zoals gedrag dat vroeger nog normaal jongensgedrag werd gevonden. Bewoners bellen soms al heel snel met de gemeente of politie. Terwijl het soms alleen gaat om balletje trappen”.

Waar sprake is van dit soort overlast, gaan de straatcoaches in gesprek met jongeren, maar ook met bewoners. Doel: zorgen dat beide groepen elkaar beter leren begrijpen. Zodat jongeren snappen dat het best wel vervelend kan zijn, als je op een plein erg nadrukkelijk aanwezig bent. En zodat bewoners snappen dat jongeren niet altijd uit zijn om de boel te verzieken, maar gewoon plezier maken. “We merken dat als wij als schakel daartussen staan, het wederzijds begrip toeneemt en klachten afnemen”.

Ilkay: “Wat wij als straatcoaches doen, is niet zo bijzonder. We luisteren naar de jongeren. We geven ze respect. En we maken afspraken met ze. Daarmee kom je met de meeste jongeren een heel eind. Zo zouden we eigenlijk als hele samenleving met elkaar moeten omgaan. Luister. Respecteer. En geef elkaar de ruimte, binnen duidelijke grenzen. Ga uit van vertrouwen, niet van repressie. Die aanpak werkt veel beter, zo is onze ervaring. Ook in Brunssum”.

Foto Gemeente Brunssum