“Hoe gewone mensen oorlogsmisdadigers worden” door Herman van Rens.

Het Vrouwengilde Landgraaf organiseert op maandag 1 mei de lezing: “Hoe gewone mensen oorlogsmisdadigers worden” door Herman van Rens
Plaats: in de kleine zaal van “Het Streeperkruis”, Streeperstraat 66, Landgraaf, ingang via het café
Aanvang: 19:30 uur

Herman van Rens was dertig jaar werkzaam als huisarts in Beek. Daarna studeerde hij Holocaust- en Genocidewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn afstuderen deed hij, samen met zijn vrouw Annelies, archiefonderzoek naar de geschiedenis van de Holocaust in de provincie Limburg. In 2013 promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift Vervolgd in Limburg; Joden en Sinti in Nederlands-Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Op maandag 1 mei ligt bij de lezing het accent op de daders. Waren zij geboren misdadigers, of verschilden zij minder van ons dan ons wellicht lief is. Hoe konden mensen komen tot zulke grote misdaden? Zij waren arbeiders en professoren, vaders en zonen, lieve en zorgzame echtgenoten, die vóór de oorlog op een gewone manier hun plichten vervulden. Gewone mensen kunnen misdaden begaan van de ergste soort, als zij worden verblind door een misdadige ideologie. Of als zij in een situatie terecht komen waarin misdaden gewoon worden gevonden door de anderen. Of als zij zich solidair voelen met hun kameraden. Of als een meerdere waarvoor ze veel respect hebben, zegt dat het noodzakelijk is.
Bij de jaarlijkse herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog ligt de nadruk op diegenen die werden vermoord omdat ze door hun moordenaars werden beschouwd als minderwaardigen. Die nadruk is terecht. Wij beschouwen de Holocaust, de bewuste poging om een heel volk uit te roeien, als het belangrijkste feit uit de wereldgeschiedenis. Daarnaast is de Holocaust uitermate actueel voor onze eigen tijd. Zij heeft ‘school gemaakt’. Volkerenmoord, genocide, of een poging daartoe, is na de oorlog een groot aantal keren herhaald. Net als bij de moord op de joden tijdens het regime van Hitler blijkt steeds opnieuw dat de slachtoffers, omstanders en daders gewone mensen zijn als u en ik.

Het schoolgebouw in Maastricht van waaruit op 25 augustus 1942 de grootste groep Joden werd weggevoerd. Inzet: herinneringsplaquette.

Dit alles maakt een reflectie op de Holocaust zo actueel. Het geeft het pijnlijke gevoel dat WIJ in de schoenen van de slachtoffers, de toeschouwers en zelfs in die van de daders hadden kunnen staan. Waarom zouden wij te goed en te slim zijn om in de val van de geschiedenis te lopen? Dat besef doet pijn! Het schept ook verplichtingen. Het vraagt dat wij nadenken over onszelf. Het eist dat wij maatregelen nemen om onszelf en de wereld te beschermen tegen fatale misstappen van ons, ‘gewone mensen’.

Deze lezing is ook toegankelijk voor niet-leden. Zij betalen € 3,00.